(We werken momenteel aan een herziening van dit advies, met het oog op genderbewust taalgebruik.) 

Vraag

Mag je in een zakelijke brief of e-mail Geachte of Beste gebruiken als formele aanhef?

Antwoord

Het is af te raden Geachte en Beste zelfstandig als aanhef te gebruiken, dat wil zeggen zonder dat er iets op volgt. Vooral in België worden Geachte en Beste vaak zelfstandig als aanhef gebruikt, maar niet iedereen wordt graag op die manier aangeschreven.

In formele brieven en e-mails is de aanhef bij voorkeur Geachte heer Jansen of Geachte mevrouw Pauwels of Geachte in combinatie met een ander zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld Geachte lezer, Geacht bestuur. Beste + een naam of een zelfstandig naamwoord is gangbaar in minder formele brieven en mails, bijvoorbeeld als de geadresseerde bekend is: Beste Anna, Beste collega’s.

Toelichting

Het zelfstandige gebruik van Geachte en Beste als aanspreekvorm kan handig zijn in een brief of e-mail die voor meerdere mensen bedoeld is of wanneer het geslacht van de ontvanger onbekend is. Niet iedereen stelt het evenwel op prijs om op die manier aangeschreven te worden. Geachte en Beste kunnen daarom beter niet zelfstandig als aanhef gebruikt worden.

Als u de naam en het geslacht van de geadresseerde weet, is de beste aanhef in een zakelijke brief of e-mail Geachte heer + de achternaam of Geachte mevrouw + de achternaam. Als u het geslacht niet weet, is onder meer Geachte heer of mevrouw + de achternaam gebruikelijk.

(1) Geachte heer Keulemans

(2) Geachte mevrouw Wouters

(3) Geachte heer of mevrouw Boute

Als de naam van de geadresseerde niet vermeld wordt in het adres, zijn verschillende aansprekingen mogelijk. Geschikte aansprekingen zijn:

(4) Geachte heer, geachte mevrouw

(5) Geachte heer
Geachte mevrouw

(6) Geachte heer, mevrouw

(7) Geachte heer of mevrouw

(8) Geachte heer/mevrouw

In deze aansprekingen kan ook steeds mevrouw op de eerste plaats staan. Aansprekingen met mijnheer zijn niet gangbaar in geschreven taal, maar wel in combinaties met een functiebenaming, bijvoorbeeld mijnheer de voorzitter, en in mondelinge aanspreking.

In enkele gevallen is een specifieke aanspreking mogelijk. Als de ontvanger tot een bepaalde categorie behoort (bijvoorbeeld collega, klant, medewerker) kan Geachte + die categorie als aanhef gebruikt worden. Zulke woorden hebben vaak het voordeel dat ze zowel op mannen als vrouwen kunnen slaan.

(9) Geachte abonnee

(10) Geachte klant

(11) Geachte collega

Om verschillende mensen als groep aan te spreken, is ook de aanhef Geachte dames en heren mogelijk. Ook de groep waartoe de ontvanger behoort (commissie, raad, bestuur enzovoort) kan worden aangesproken: Geachte + naam van die groep, eventueel in combinatie met leden.

(12) Geachte dames en heren

(13) Geachte commissie

(14) Geachte commissieleden

(15) Geacht bestuur

(16) Geachte bestuursleden

(17) Geachte ondernemingsraad

(18) Geachte leden van de ondernemingsraad

In minder formele brieven en e-mails is als aanhef Beste + voornaam of een andere persoonsnaam (zoals collega, vriend) gebruikelijk. Afhankelijk van de context is ook een aanspreking als Dag + voornaam enzovoort mogelijk.

(19) Beste Peter

(20) Dag Livia

(21) Beste collega’s

Zie ook

Opmaak van een zakelijke brief in Nederland (algemeen)
Opmaak van een zakelijke brief in België (algemeen)

Amice / amices,
Geachte heer/mevrouw / geachte heer, mevrouw / geachte heer of mevrouw / Geachte mevrouw, geachte heer
Geachte meneer / Geachte mijnheer / Geachte heer
Geachte mevrouw / Geachte mevrouw,
Geachte mevrouw / Geachte mevrouw Jansen
Geachte mevrouw Van den Dries-Vermeulen / Geachte mevrouw Van den Dries
Geacht/ geachte jurylid, Best / beste jurylid 
Mijne heren: verouderd?
Waarde heer Jansen (als aanhef)

Bronnen

Beex, N., Doeve, R. & Tiggeler, E. (2001). De magische media mix: E-mail brieven faxen. Den Haag: Sdu.

Callewaert, P. & Caluwé, D. (2003). De Belgische briefnormen. Geraadpleegd op 18 december 2005 via http://www.calliope.be.

Naslagwerken

Communicatiewijzer (2004), p. 17-19; Handboek Bedrijfscorrespondentie (1993), p. 39; Nederlandse titulatuur (2011), p. 18; Professioneel communiceren (2004), p. 32-33; Schrijfwijzer (2012), p. 521; Van Dale Taalhandboek Nederlands (2011), p. 487; Tekstvorm geregeld (2011), p. 60; Vraagbaak Nederlands (2011), p. 208-209