Vraag

Kun je Beste of Geachte (zonder verdere toevoeging) als aanhef in een brief of e-mail gebruiken?

Antwoord

Vooral in België worden Beste en Geachte vaak zelfstandig als aanhef gebruikt. Het voordeel van zo’n aanhef is dat er geen gender wordt vermeld, waardoor iedereen zich erin kan herkennen. Het nadeel is dat die aanhef onpersoonlijk kan overkomen. Het is daarom aan te bevelen om waar mogelijk de naam van de geadresseerde of een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld klant, collega of redactie, toe te voegen in de aanhef.

Toelichting

Het zelfstandige gebruik van Beste en Geachte als aanspreekvorm kan handig zijn in een brief of e-mail die voor meerdere mensen bedoeld is of die gericht is aan iemand van wie de naam niet bekend is.

Beste is bruikbaar in allerlei (zakelijke) contexten. Geachte roept een bepaalde afstand op en is daardoor geschikt voor allerlei officiële contexten, bijvoorbeeld juridische of academische contexten. Geachte is ook bruikbaar als men nadrukkelijk respect of beleefdheid wil uitdrukken, bijvoorbeeld in contacten met onbekenden of mensen die hiërarchisch hoger geplaatst zijn.

In een e-mail is ook een informelere begroeting als Goedemorgen, Goedemiddag,  Goedenavond, Goeiedag, Dag of Hallo zonder aanvulling mogelijk als de naam van de geadresseerde(n) niet bekend is.

Als de naam van de aangeschreven persoon wel bekend is, is het aan te bevelen om die toe te voegen na de begroeting. Zo’n aanhef is persoonlijker dan een aanhef met alleen Beste of Geachte.

In zakelijke en officiële contexten wordt in de aanhef meestal de achternaam van de geadresseerde vermeld, zoals in (1)-(4). De achternaam kan worden voorafgegaan door de voornaam of de voorletter(s) van de geadresseerde, of door mevrouw of heer/meneer, als bekend is dat de geadresseerde als vrouw of man aangesproken wil worden.

(1) Beste Kim Verbeek,

(2) Geachte K. Verbeek,

(3) Beste mevrouw Verbeek,

(4) Dag meneer Verbeek,

De geadresseerde kan ook aangesproken worden met alleen de voornaam, zoals in (5) en (6). Zo’n informele aanhef is bruikbaar als men de geadresseerde persoonlijk kent, of als men de geadresseerde op een gemoedelijke, ongedwongen manier wil aanspreken, bijvoorbeeld in commerciële mails van bedrijven. Ook minderjarigen worden gewoonlijk met de voornaam aangesproken.

(5) Beste Kim,

(6) Dag Kim,

Als de naam van de geadresseerde niet bekend is, kan een zogeheten rolbenaming worden gebruikt in de aanhef. Genderoverkoepelende rolbenamingen hebben daarbij de voorkeur.

(7) Beste klant,

(8) Beste abonnee,

(9) Geachte geadresseerde,

(10) Geachte relatie,

(11) Dag collega’s,

(12) Geachte leden van de werkgroep,

Als een groep mensen worden aangeschreven, kan ook een verzamelnaam gebruikt worden in de aanhef.

(13) Geacht bestuur,

(14) Beste redactie,

Als de groep bestaat uit mensen met een verschillende rol, kan een aanhef als Beste allen, Dag allemaal of Beste mensen gebruikt worden. Ook de meervoudsvormen Besten en Geachten zijn mogelijk. Die worden vooral in Nederland gebruikt.

Gemengde combinaties als Beste heer/mevrouw worden niet (meer) aanbevolen om onbekende personen of een groep van personen aan te schrijven, omdat er ook mensen zijn, bijvoorbeeld non-binaire personen, die zich niet aangesproken voelen door mevrouw of heer/meneer.

Vooral in Nederland komt soms nog de aanhef L.S. voor, een afkorting van het Latijnse lectori salutem (‘groet aan de lezer’). Die aanhef komt op veel mensen ouderwets en onpersoonlijk over en is daarom niet aan te bevelen.

Zie ook

Opmaak van een zakelijke brief in België (algemeen)
Opmaak van een zakelijke brief in Nederland (algemeen)
Opmaak van een zakelijke e-mail (algemeen)
Taal en gender: brieven en e-mails (algemeen)

Aanhef voor een vrouw
Aanhef voor een non-binaire persoon
Aanhef zonder genderaanduiding
Amice, amica (als aanhef)
Geacht/ geachte jurylid, Best / beste jurylid
Goeiedag / goededag / goeiendag / goedendag
Komma na aanhef
Mijne heren (als aanhef)
Waarde (als aanhef)

Bronnen

Wingerden, W. van (2021). De beste genderneutrale aanhef? ‘Beste’!; Geraadpleegd op 17 oktober 2022 via https://doetietsmettaal.nl/2021/04/beste-genderneutrale-aanhef/.

Naslagwerken

Schrijfwijzer (2020), p. 534-535; Vraagbaak Nederlands (2016), p. 206-207; Check je e-mail en brief (2017), p. 85-89; Weg met slechte teksten! (2023), p. 80-82