Vraag

Wat is correct: zover in één woord of zo ver in twee woorden?

Antwoord

Beide spellingen zijn mogelijk. Zo ver wordt in twee woorden geschreven als er een afstand in ruimte of tijd mee wordt uitgedrukt. De afstand kan ook minder letterlijk zijn, vaak wordt zo ver dan als twee woorden geschreven, maar aaneenschrijven is ook correct. Als de betekenis ‘afstand’ of ‘voortgang’ niet aanwezig is, schrijven we zover aan elkaar.  Ook in de voegwoordelijke uitdrukkingen (voor) zover en voor zoverre wordt zover in één woord geschreven.

Toelichting

Het bijwoord zo voor een bijvoeglijk naamwoord wijst op de mate waarin iets het geval is. We schrijven zo ver in twee woorden om een afstand in ruimte of tijd aan te duiden. Zo en ver krijgen dan allebei een klemtoon.

(1) We zijn gisteren zo ver doorgereden dat we in de verte de Alpen al konden zien liggen.

(2) Ik kijk echt uit naar mijn vakantie in Noorwegen, maar het is weer zo ver rijden.

(3) Ik wil een weekje zo ver mogelijk van al dit gedoe weg zijn.

(4) De lagereschooltijd lijkt al zo ver weg!

De afstand kan ook minder letterlijk zijn, het gaat dan om een ander soort ‘voortgang’. Vaak wordt zo ver dan als twee woorden geschreven, maar aaneenschrijven is ook correct.

(5) Ik ben nog niet zo ver / zover in de cursus gekomen als jij.

(6) Het is de bedoeling dat hier ooit twee slaapkamers komen, maar zo ver / zover zijn we nog niet.

(7) Hij was zo ver / zover heen dat hij me niet meer herkende.

(8) Wilfried heeft het zo ver / zover gebracht omdat hij nooit opgeeft.

(9) Hoe heb je het zo ver / zover kunnen laten komen?

(10) Zo ver / zover ga ik nog wel met je mee.

In enkele vaste combinaties, waarin er niet aan een afstand wordt gedacht, is zover altijd aan elkaar. Het woord heeft dan een eenheidsklemtoon.

(11) Het is weer zover: een nieuw jaar is aangebroken. (‘het moment is daar’)

(12) Ben je zover? (‘Ben je klaar’?)

(13) Tot zover mijn bijdrage, nu is het aan jullie. (’tot daar’)

In de voegwoordelijke uitdrukkingen (voor) zover en voor/in zoverre wordt zover ook altijd aaneengeschreven. De betekenis van die combinaties is ‘in de mate waarin, tot het punt waarop’.

(14) (Voor) zover ik weet, kun je die instelling absoluut niet vertrouwen.

Zie ook

Andere betekenis – anders geschreven (Leidraad 6.10)

Al weer / alweer
Allang / al lang
Allesbehalve / alles behalve
Als ook / alsook
Evengoed / even goed
Hoelang / hoe lang
Hoever / hoe ver
Nietwaar / niet waar
Te kort / tekort, te veel / teveel, te goed / tegoed
Ten slotte / tenslotte, ten minste / tenminste, ten einde / teneinde
Voorzover / voor zover
Weleens / wel eens
Zojuist / zo juist, zomaar / zo maar
Zolang / zo lang
Zo veel / zoveel
Zomin / zo min

Naslagwerken

Woordenlijst (2015)