Vraag

Mag een zin met een onderschikkend voegwoord beginnen, zoals in Rianne viert haar verjaardag later. Omdat ze op vakantie is.

Antwoord

Ja, maar het zelfstandig gebruik van een bijzin zoals Omdat ze op vakantie is, is niet geschikt voor zakelijke schrijftaal.

Toelichting

Het onderschikkend voegwoord omdat verbindt een hoofdzin met een ondergeschikte bijzin van reden of oorzaak. De bijzin kan na, maar ook voor de hoofdzin staan.

(1a) Rianne viert haar verjaardag later, omdat ze op vakantie is.

(1b) Omdat ze op vakantie is, viert Rianne haar verjaardag later.

Soms wordt van de bijzin die verwijst naar een voorafgaande hoofdzin een zelfstandige zin gemaakt. De tweede zin als nieuwe zin presenteren zorgt ervoor dat het verband en/of de nieuwe zin zelf meer opvalt. Deze stijl is informeel en niet geschikt voor zakelijke teksten.

(1c) Rianne viert haar verjaardag later. Omdat ze op vakantie is.

Na een vraagzin is het wel heel gewoon om een zin met omdat te beginnen.

(2) – ‘Waarom kijk je zo boos?’ – ‘Omdat mijn fiets gestolen is.’

In een gesprekssituatie kan een afzonderlijke zin ingeleid door omdat ook een aanvulling geven op iets wat iemand anders zegt. 

(3) – ‘Ik ben heel erg teleurgesteld in hem’. – ‘Omdat je zo’n reactie niet verwacht had waarschijnlijk.’

In sommige tekstsoorten, bijvoorbeeld in reclameteksten, kan wel gebruikgemaakt worden van zelfstandige bijzinnen die aansluiten bij de voorafgaande zin. Dit geldt niet alleen voor onderschikkende voegwoorden, maar ook voor bijvoorbeeld voorzetsels, betrekkelijke voornaamwoorden en betrekkelijke (voornaamwoordelijke) bijwoorden. Soms komen zulke zinnen zelfs geïsoleerd voor, bijvoorbeeld als slagzin.

(4) Omdat uw mening telt.

(5) Uw zakenpartner. Voor al uw bankzaken.

(6) Een wonderlijke wereld van betoverende wezens. Die geen mens ooit eerder heeft gezien.

(7) Kom naar Dubai. Waar dromen werkelijkheid worden.

Zie ook

Echter aan het begin van de zin
En aan het begin van de zin
Maar aan het begin van de zin
Maar en echter in één zin
Of aan het begin van de zin
Want aan het begin van de zin

Naslagwerken

Stijlwijzer (1996), p. 198; De taalgids (1999), p. 241-242