Vraag

Wat is correct: Ik ben hem gevolgd of Ik heb hem gevolgd?

Antwoord

Beide vervoegingen zijn mogelijk, maar ze zijn niet in alle gevallen door elkaar te gebruiken. In de betekenis ‘achter iemand aan gaan’ kan volgen zowel met hebben als met zijn worden vervoegd. Ook in de betekenis ‘hetzelfde doen als iemand’ of ‘iemand nadoen’ is zowel hebben als zijn correct, maar als er geen lijdend voorwerp bij volgen is uitgedrukt, is alleen zijn juist. Als volgen betekent ‘luisteren naar’ of aandacht schenken aan’, is alleen de vervoeging met hebben correct.

Toelichting

In de betekenis ‘achternagaan’, ‘op een afstand volgen’ kan volgen zowel met hebben als met zijn worden vervoegd.

(1) Die hond is/heeft ons tot aan het hek gevolgd.

(2) De politie was/had hem wekenlang gevolgd vooraleer ze hem arresteerde.

(3) Ze is/heeft haar vriendje naar Australië gevolgd.

In de betekenis ‘hetzelfde doen als’ of ‘nadoen’ is zowel hebben als zijn mogelijk als volgen met een lijdend voorwerp gecombineerd wordt.

(4a) Tom sprong als eerste van de duikplank; Koen is/heeft hem iets later gevolgd.

(5a) De juryleden achtten de beklaagde schuldig en de rechter is/heeft hen gevolgd.

(6a) Veel supermarkten zijn/hebben Albert Heijn gevolgd toen die de prijzen verlaagde.

(7a) Telkens als Beckham een nieuw kapsel had, zijn/hebben veel jonge fans hem gevolgd.

De zinnen (4a) tot en met (7a) kunnen ook zonder lijdend voorwerp voorkomen; in dat geval is alleen de vervoeging met zijn mogelijk.

(4b) Tom sprong als eerste van de duikplank; Koen is iets later gevolgd.

(5b) De juryleden achtten de beklaagde schuldig en de rechter is gevolgd.

(6b) Veel supermarkten zijn gevolgd toen Albert Heijn de prijzen verlaagde.

(7b) Telkens als Beckham een nieuw kapsel had, zijn veel jonge fans gevolgd.

In de volgende betekenissen wordt volgen alleen met hebben vervoegd: ‘gaan langs’ (bijvoorbeeld een weg volgen), ‘gehoor geven aan, handelen naar’ (bijvoorbeeld een bevel, gevoel volgen), ‘luisteren naar’ (bijvoorbeeld een spreker, betoog volgen), of ‘aandacht schenken aan, het doen en laten van iets of iemand volgen’.

(8) We hebben dat pad de hele dag gevolgd.

(9)  Hoewel hij erg autoritair was, hebben ze zijn bevelen niet altijd klakkeloos gevolgd.

(10) Ik heb gewoon mijn gevoel gevolgd.

(11) Jan had de spreker aandachtig gevolgd, maar hij begreep nog altijd niet goed waar die het over had.

(12) Als tiener heeft hij lange tijd Coldplay gevolgd, maar nu boeit die groep hem niet meer.

(13) Ik heb hem een tijdje gevolgd op Twitter.

Bijzonderheid

Ook opvolgen heeft verschillende betekenissen en daarmee samenhangende vervoegingsmogelijkheden. In de betekenis ‘gevolg geven aan’ is alleen de vervoeging met hebben mogelijk. Als opvolgen betekent ‘in iemands plaats treden’, kan het werkwoord zowel met zijn als met hebben worden vervoegd.

(14) Wij hebben de voorschriften opgevolgd.

(15) Hij is/heeft zijn vader als directeur opgevolgd.

Zie ook

Vorming van voltooide tijden met hebben / zijn (algemeen)

Gedebuteerd zijn / hebben
Gewonnen (ik ben / ik heb -)
Hebben / zijn (Hij is / heeft binnen kunnen komen)
Opgehouden te bestaan (het heeft / is -)
Vergeten (ik ben / heb het -)
Verloren (ik ben / heb het -)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Koenen (2006); ANS (1997), p. 79-80 of online via de E-ANSonline via de E-ANS