Vraag

Wat is juist: Het enige dat ik van je vraag, is een beetje medewerking of Het enige wat ik van je vraag, is een beetje medewerking?

Antwoord

Het is allebei mogelijk.

Toelichting

De betrekkelijke voornaamwoorden dat en wat kunnen allebei gebruikt worden om te verwijzen naar het + een bijvoeglijk naamwoord (het enige, het mooie, het leuke et cetera). Wat is het gebruikelijkst wanneer het antecedent geen specifieke zelfstandigheid aanduidt, maar iets in het algemeen.

(1a) Het enige wat er nu toe doet, is de schade beperken.

(1b) Het enige dat er nu toe doet, is de schade beperken.

(2a) Geniet van al het mooie wat India te bieden heeft.

(2b) Geniet van al het mooie dat India te bieden heeft.

(3a) Dat was het leuke wat ik je wilde vertellen.

(3b) Dat was het leuke dat ik je wilde vertellen.

Dat wordt gebruikt wanneer het antecedent een concreet zelfstandig naamwoord bevat. In bijvoorbeeld Ons huis is het enige in de straat dat een schuur heeft verwijst het enige direct naar ons huis: Ons huis is het enige (huis) in de straat dat een schuur heeft.

Naar het + een onbepaald telwoord (zoals het vele, het weinige) kan zowel met dat als met wat worden verwezen.

(4a) Van het vele wat hij zei, begreep ik maar een paar dingen.

(4b) Van het vele dat hij zei, begreep ik maar een paar dingen.

(5a) Ik zal je het weinige wat ik weet vertellen.

(5b) Ik zal je het weinige dat ik weet vertellen.

Hetzelfde geldt voor onbepaalde telwoorden als zo veel en weinig.

(6a) Er was zo veel wat misging.

(6b) Er was zo veel dat misging.

(7a) Er was weinig wat goed ging.

(7b) Er was weinig dat goed ging.

Zie ook

Dat / wat (alles -)
Dat / wat (het mooiste -)
Hetgeen / wat
Hetwelk
Wat / dat (het boek -)
Wat / dat (wat heeft Piet – ik niet heb?)

Naslagwerken

ANS (1997) p. 337 online via de E-ANS online via de E-ANS en p. 338 of online online ; Schrijfwijzer (2005) p. 216-218; Stijlboek VRT (2003), p. 295; Vraagbaak Nederlands (2005), p. 128-129.