Vraag

Is het Laat ons maar vertrekken of Laten we maar vertrekken?

Antwoord

Beide zinnen zijn mogelijk, maar in gewoon taalgebruik is laten we… het meest gangbaar. De combinatie laat ons… komt vooral voor in formeel taalgebruik en in de geijkte formule Laat ons bidden.

Toelichting

In aansporende zinnen met het werkwoord laten wordt in de regel een onderwerpsvorm van het persoonlijk voornaamwoord van de eerste persoon gebruikt (ik, wij). In het meervoud hoort daar dan een meervoudig werkwoord bij. Voorbeelden:

(1a) Laat ik maar meteen beginnen.

(2a) Laten we maar vertrekken.

Een niet-onderwerpsvorm van het persoonlijk voornaamwoord (mij/me, ons) in combinatie met de imperatiefvorm laat is ook mogelijk:

(1b) Laat mij maar meteen beginnen.

(2b) Laat ons maar vertrekken.

Laat mij … of laat ons … is gangbaarder in België dan in Nederland, waar het meestal tot formeel taalgebruik behoort. Laat ons in plaats van laten we is wel gebruikelijk in de religieuze formule Laat ons bidden.

Bijzonderheid

Andere gebruikswijzen van laten zijn:

(i) Laten ze/laat hen zoiets nooit meer zeggen! (wens)

(ii) Laat hij/hem maar op z’n woorden letten! (waarschuwing)

(iii) Laat jij dan hard gewerkt hebben, het resultaat is onbevredigend. (toegeving)

(iv) Laten we/laat ons onze boeken nu toch weer vergeten hebben! (verrassing)

Komt in dergelijke combinaties een persoonlijk voornaamwoord van de tweede persoon voor, dan moet dat in de onderwerpsvorm staan (jij, jullie; zie voorbeeld (iii)). In de eerste en derde persoon is zowel een onderwerpsvorm als een niet-onderwerpsvorm mogelijk, maar voor laat ons of laat mij geldt hetzelfde als wat ten aanzien van de aansporende zin vermeld is.

Zie ook

Hun / hen (ik laat – een opdracht uitvoeren)
Werkse! / Werkze! / Werk ze!

Naslagwerken

ANS (1997), p. 1019-1020 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Taalwijzer (1998), p. 197