Vraag

Moet ik dan of als gebruiken in de zin: De vraag was driemaal zo groot dan/als het aanbod?

Antwoord

Correct is: De vraag was driemaal zo groot als het aanbod.

Toelichting

Volgens de regels komt er na een vergrotende trap dan (groter dan, liever dan). Dan duidt erop dat we bij een vergelijking een ongelijkheid vaststellen. Voorbeelden:

(1) De vraag was groter dan het aanbod.

(2) Dat was meer dan waarop ik had gerekend.

Vaak wordt hier als gebruikt in plaats van dan, zeker in de spreektaal. Hoewel groter als door velen niet meer wordt afgekeurd, is groter dan nog steeds verzorgder, zeker in de schrijftaal.

Als er bij een vergelijking een gelijkheid geconstateerd wordt, is als correct. Na zoveel, even, zo en zozeer volgt als (even groot als, drie keer zoveel als). Voorbeelden:

(3) Zij is even groot als jij.

(4) Hij heeft net zoveel praatjes als jij.

(5) Hij is zo dom als hij lang is.

In zinnen als De vraag was driemaal zo groot dan/als het aanbod lijkt dan correct. Er is hier immers sprake van een ongelijkheid: de vraag was groter dan het aanbod. Toch is in deze zin alleen als goed. Na zo, zoveel, zozeer en even volgt altijd als. Voorbeelden:

(6) Er werd drie keer zoveel vuurwerk verkocht als vorig jaar.

(7) In de meeste sprookjes is een reus vijf keer zo groot als een mens.

Zie ook

Drie keer meer … dan / drie keer zoveel … als
Groter als / dan
Groter dan mij / ik
Niets anders als / dan
Zoveel of meer als / dan

Naslagwerken

ANS (1997), p. 418-419 of online via de E-ANS online via de E-ANS, p. 569 of online online, p. 571-572 of online online; Prisma Stijlboek (1993), p. 25; Schrijfwijzer (1995), p. 133; Handboek Verzorgd Nederlands (1996), p. 229-231; Basishandleiding Nederlands (1996), p. 43; Taalboek Nederlands (1997), p. 123