Vraag

Waarmee congrueert de persoonsvorm in een bijvoeglijke bijzin ingeleid door die, zoals in de zin Ik ben de enige die ontslagen ben/is?

Antwoord

De persoonsvorm van het werkwoord zijn komt in deze zin in persoon en getal overeen met het antecedent de enige, dus: Ik ben de enige die ontslagen is.

Toelichting

In deze zin slaat die terug op wat ervoor staat, namelijk de enige. De persoonsvorm bij die komt in persoon en getal overeen met dit antecedent, en komt dus in de derde persoon enkelvoud. Veel taalgebruikers denken dat die verwijst naar het onderwerp van de hoofdzin (ik) en dat het werkwoord in de eerste persoon enkelvoud komt.

Soms verwijst die wel naar het onderwerp van de hoofdzin. In dat geval komt het werkwoord bij die in getal en persoon overeen met dit onderwerp, bijvoorbeeld in: Ik, die anders zo hard werk, ben vandaag lekker lui of Jij, die niet gauw boos bent, ging toen als een razende te keer.

Zie ook

Behoren tot een van de …
Eén / een van de
Een van de collega’s die komt / komen
Ik of jullie ga / gaan

Naslagwerken

ANS (1997), p. 1141 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Handboek Verzorgd Nederlands (1996), p. 167; Schrijfwijzer (1995), p. 109-110