Herleiden / terugbrengen (tot)
Vraag
Is herleiden in de betekenis 'terugbrengen tot een kleiner aantal of een lager peil' correct?
Antwoord
Ja, in die betekenis is het werkwoord herleiden standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn onder meer beperken, inkrimpen, terugbrengen, verminderen.
Toelichting
In de standaardtaal heeft herleiden in het hele taalgebied twee betekenissen:
1. 'de grootte of waarde van iets in een andere eenheid uitdrukken'
(1) In de supermarkt delen ze gratis rekenmachientjes uit waarmee je franken tot euro's kunt herleiden.
2. 'tot een eenvoudiger vorm terugbrengen, vereenvoudigen'
(2) Ik ben altijd slecht geweest in breuken herleiden.
(3) Hij wil alle verschijnselen tot één principe herleiden.
Herleiden in de betekenis 'tot een kleiner aantal of een lager peil terugbrengen' is standaardtaal in België. Vooral tot een minimum herleiden is er een frequent voorkomende uitdrukking.
(4) In de eerste plaats moeten we de uitgaven tot het minimum herleiden. [standaardtaal in België]
(5) Door hevige regenval is het zicht op sommige plaatsen tot 100 meter herleid. [standaardtaal in België]
(6) In Frankrijk is de arbeidsduur tot 35 uur herleid. [standaardtaal in België]
Standaardtaal in het hele taalgebied in deze betekenis zijn naargelang van het geval beperken, inkrimpen, terugbrengen, verminderen, reduceren, verlagen en besnoeien.
(7) De verspilling van papier moet worden beperkt/teruggebracht tot een minimum.
(8) De suikerraffinaderijen willen de productie met een kwart inkrimpen.
Zie ook
Hergeïnterpreteerd / geherinterpreteerd
Herkrijgen, herbeginnen
Hernemen
Hervallen
Naslagwerken
| herleiden | reduceren | |
| Grote Van Dale (2005) | 2 (Belg.N., niet alg.) reduceren (1) | 1 terugbrengen (4), verminderen |
| Van Dale Hedendaags Nederlands (2006) | 3 (Belg., niet alg.) verminderen, reduceren | 1 verminderen (…) 3 herleiden |
| Verschueren (1996) | [in deze betekenis niet opgenomen] | 1. terugbrengen tot een kleinere hoeveelheid, verminderen, beperken |
| Koenen (2006) | [in deze betekenis niet opgenomen] | terugbrengen tot een kleiner aantal of lager peil |
| Kramers (2000) | [in deze betekenis niet opgenomen] | 1 terugbrengen tot een lager peil, tot een geringer aantal of een geringere omvang, beperken (…) |
| Correct Taalgebruik (2006), p. 104 | Herleiden betekent: (…) 2. tot een eenvoudiger vorm terugbrengen zonder de gelijkheid aan te tasten: een breuk, een algebraïsche formule herleiden. We kunnen herleiden daarentegen niet gebruiken in de betekenis van: verminderen, beperken, inkrimpen, terugbrengen, verlagen, besnoeien. | - |
| Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 113 | [wordt afgekeurd] de uitgaven tot de helft, een minimum -, reduceren, beperken, terugbrengen; het zicht is herleid tot 50 m, beperkt | - |
| Taalwijzer (1998), p. 149 | betekent: tot een andere vorm brengen of in een andere vorm uitdrukken (en niet: *beperken, *terugbrengen tot, reduceren). | - |
| Stijlboek VRT (2003), p. 110 |
Herleiden betekent: in een andere vorm uitdrukken waarbij de gelijkheid blijft bestaan. (…) Niet gebruiken voor: verminderen, beperken, inkrimpen, terugbrengen, verlagen, besnoeien, reduceren. |
- |
| Vlaams-Nederlands woordenboek (2003) | in België ook: verminderen, reduceren, terugbrengen | - |
