Vraag

Wat is correct: een evenement voor queers of een evenement voor queer personen?

Antwoord

Zowel queers als queer personen is taalkundig correct. De combinatie queer personen heeft als voordeel dat queer gebruikt wordt als een bijvoeglijk naamwoord. In de combinatie queer personen drukt queer een van de vele kenmerken van personen uit, zonder dat ze tot dat kenmerk gereduceerd worden.

Toelichting

Het begrip queer komt uit het Engels en betekent oorspronkelijk ‘eigenaardig’, ‘excentriek’, ‘vreemd’, ‘gek’. In de vroege twintigste eeuw werd queer als scheldwoord gebruikt voor homoseksuele mannen en mannen die zich ‘vrouwelijk’ gedroegen. Vanaf de jaren tachtig begonnen homoseksuele mensen het woord bewust voor zichzelf te gebruiken als een geuzennaam.

Tegenwoordig is queer een parapluterm voor mensen die zichzelf geen vaststaande genderidentiteit of seksuele geaardheid willen toekennen en zich afzetten tegen ‘hokjesdenken’. Sommige mensen gebruiken queer als parapluterm voor iedereen die niet heteroseksueel en/of cisgender is (de term cisgender wordt gebruikt voor mensen van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht). Ook bijvoorbeeld lesbische en homoseksuele mensen noemen zichzelf soms queer.

Het woord queer is taalkundig gezien zowel een zelfstandig naamwoord als een bijvoeglijk naamwoord. Het nadeel van zelfstandige naamwoorden als een queer is dat ze personen lijken te reduceren tot één kenmerk, namelijk queer zijn. Wie dat wil vermijden, kan queer het best gebruiken als bijvoeglijk naamwoord. Zo’n bijvoeglijk naamwoord duidt een van de vele kenmerken aan van de persoon over wie het gaat. Het woord queer staat dan los van de bijbehorende persoonsaanduiding.

(1) Wereldwijd hebben queer personen nog te vaak te maken met uitsluiting, discriminatie, haat en zelfs geweld.

Als het niet gaat om een eigenschap van een persoon, worden combinaties met queer altijd aan elkaar geschreven, bijvoorbeeld queerrechten. In dergelijke gevallen zijn niet de rechten zélf queer, maar hebben die rechten op mensen die queer zijn. Queer wordt in zulke gevallen gebruikt als zelfstandig naamwoord.

Zie ook

Taal en gender (algemeen)

Biseksueel / panseksueel
Homoseksueel / homofiel / homo / gay
Intersekse / interseksueel
Lesbisch / lesbienne / gay
Lhbt, lgbt, lhbti, lgbti, lgbtq, lhbtqia+, lgbtqia+
Transgenderpersoon / transgender persoon, transpersoon / trans persoon

Bronnen

Çavaria. Woordenlijst. Geraadpleegd via https://www.cavaria.be/woordenlijst.

Iedereen is anders. Lhbtiq+. Geraadpleegd via https://iedereenisanders.nl/info-tips/seksuele-orientatie/lhbtiq.

Waszink, V. (2022). Dat mag je óók (al niet meer) zeggen. Welke woorden kunnen? En welke juist niet? Den Haag: Genootschap Onze Taal.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2022)