Vraag

Is het gelijk of zoals, in een zin als Het is gelijk/zoals hij voorspeld had?

Antwoord

Alleen zoals is standaardtaal. Het gebruik van gelijk in zinnen als deze is verouderd en geen standaardtaal.

Toelichting

Als voegwoord van vergelijking (of van modaliteit) is in de standaardtaal zoals gangbaar.

(1) Zoals het vroeger was, wordt het nooit meer.

(2) Pas de teksten maar aan zoals we afgesproken hebben.

(3) Zoals ik eerder al gezegd heb, moet je maar niet te veel op hun medewerking rekenen.

(4) Zoals uit het rapport blijkt, is er sprake van misleiding van de aandeelhouders.

In de spreektaal in België wordt in zulke zinnen in plaats van (zo)als (en evenals) ook wel gelijk gebruikt. Voor het overige is het gebruik van gelijk beperkt tot archaïsche taal. Voorbeelden uit de Statenvertaling zijn:

(5) O God! ik dank U, dat ik niet ben gelijk de andere mensen. (Luc. 18,11)

(6) Gij zult uw naaste liefhebben, gelijk uzelven. (Gal. 5,14)

Zie ook

Als / zoals
Evenals (betekenis)
Gelijk / meteen
Wanneer / als (+ tegenwoordige of toekomende tijd)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); ANS (1997), p. 567-570 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Correct Taalgebruik (2006), p. 88; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 94; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)