1. Inleiding Top

Wie afstudeert aan een hogeschool of universiteit, mag sinds 2002 de internationale graad bachelor of master aan zijn naam toevoegen. Aan de afgekorte notaties B en M worden gewoonlijk een of meer letters toegevoegd die duiden op het vakgebied waarin iemand is afgestudeerd.

Iedereen die voor 2002 afstudeerde of promoveerde, kreeg automatisch een traditionele titel als doctorandus, doctor, meester of ingenieur. Deze titels mogen nog steeds gevoerd worden door iedereen die is afgestudeerd in een bijbehorende wetenschappelijke opleiding.

In dit advies worden de verschillende graden en titels opgesomd en wordt de notatie in combinatie met de persoonsnaam besproken. Wie het recht heeft op welke titel of graad is wettelijk vastgelegd; dat blijft hier buiten beschouwing.

In dit specifieke advies wordt het onderscheid tussen graden (zoals bachelor, master en doctor) en titels (doctorandus, meester, ingenieur) aangehouden. In plaats van het woord graad wordt in het normale taalgebruik ook vaak titel gezegd.

Dit advies gaat alleen over de notatie van de titels en graden die iemand voert op grond van een afgeronde opleiding of specialisatie. De bijbehorende titulatuur (bijvoorbeeld het gebruik van termen als ‘weledelgestrenge’) is te vinden in de tekst Titulatuur in Nederland (algemeen).

2.1 (Internationale) graden hoger en wetenschappelijk onderwijs Top

Graden kunnen zowel aan de universiteit als in het hoger beroepsonderwijs zijn behaald. Afhankelijk van de opleiding kunnen daar toevoegingen achter staan als ‘of Arts’, ‘of Sciences’, ‘of Laws’, ‘of Social Works’, ‘of Business Administration’, ‘of Nursing’.

Het onderstaande schema bevat enkele veelvoorkomende graden.

2.2 Vermelding/notatie van (internationale) graden achter de naam Top

De moderne (internationale) graden worden achter de naam gezet, al dan niet met een komma tussen de naam en de afkorting:

mevrouw A. Albers BSc
G. de Vries MBA
mevrouw A. Albers BSc
de heer H. de Vries MBA
professor B. Jansen MA
jhr. C.W.G. van Voorst tot Voorst LLM

Als iemand verschillende graden heeft, worden deze achter de naam gezet, al dan niet van elkaar gescheiden met een komma. Het is gebruikelijk om na het behalen van de graad van master de eerder behaalde bachelorgraad achterwege te laten.

mevrouw A. Albers MSc, MA
G. de Vries LLM MBA

Heeft iemand bij verschillende studies tweemaal dezelfde graad behaald, dan wordt die slechts één keer vermeld. Iemand die dus zowel een master in geschiedenis als een master in Engels heeft, voert slechts eenmaal MA: de heer I.H. van Hoven MA. Wie in twee technische studies bachelor is, vermeldt slechts eenmaal BSc: mevrouw B.J. De Smet BSc.

Master- en bachelortitels die bij heel verschillende opleidingen horen, kunnen eventueel gecombineerd worden:

professor A.B.C Jansen MA, LLM, BSc

De moderne internationale graden worden in principe niet gecombineerd met traditionele titulatuur. Maar wie voor 2002 een traditionele titel heeft behaald en na 2002 een bachelor- of mastergraad in een ander vak heeft behaald, kan beide eventueel beide vermelden:

drs. H. Zetten MBA

Volgorde titels en graden hoger en wetenschappelijk onderwijs (Nederland)

3.1 Titels die bij een specialisatie/beroep horen Top

In bepaalde vakgebieden, zoals de accountancy, kan iemand zich specialiseren en daarmee een erkende titel behalen. Vaak is opname in een beroepsregister een vereiste om de titel te mogen voeren. Hieronder zijn enkele van deze titels vermeld.

3.2 Vermelding/notatie van beroepsspecifieke titels Top

De bovengenoemde beroepstitels worden achter de naam gezet, al dan niet met een komma tussen de naam en de afkorting. Als iemand verschillende titels heeft, worden deze achter de naam gezet , al dan niet van elkaar gescheiden met een komma:

H. Tanghe RI
P. Hermans MSc, RA

4.1 Traditionele titels hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs Top

Tot 2002 was het aantal titels en graden in het wetenschappelijk onderwijs in Nederland beperkt tot vier: doctor, meester, ingenieur en doctorandus.

In het hoger beroepsonderwijs werden tot 2002 de volgende titels verleend:

4.2 Vermelding/notatie van traditionele titels Top

De traditionele titels staan voor de naam (na eventuele aanspreekvormen als mevrouw, de heer of professor) in de volgorde dr., mr., ir., drs., ing., bc. Ze worden van elkaar gescheiden door een spatie. Bij het behalen van de doctorstitel vervalt een eventuele doctorandustitel.

dr. G. Zetten
mevrouw ing. A. Albers
bc. G. de Vries
ing. A. Albers
lic. M. Vanderstraeten
drs. M. Karel RA
professor dr. ir. B. Jansen
prof. dr. B. de Graaf
professor drs. Tamstra
jonkheer mr. drs. C.W.G. van Voorst tot Voorst
mevrouw ir. drs. A. Albers
de heer mr. ir. G. de Vries

Twee dezelfde titels worden niet herhaald. Iemand die dus zowel doctorandus in geschiedenis als in Engels is, voert slechts eenmaal drs.: de heer drs. I.H. van Hoven. Wie in twee technische studies aan de hogeschool is afgestudeerd, vermeldt slechts eenmaal ing.: mevrouw ing. B.J. De Smet.

Zie ook

Titels en titulatuur in Nederland (algemeen)
Volgorde titels en graden hoger en wetenschappelijk onderwijs (Nederland)

Afkorting van bachelor en master
Bachelor, master (hoofdletter?)
Dr, ir, mr / dr., ir., mr.
Prof.( )dr.
Prof. dr. em. / prof. em. dr. / em. prof. dr.
Mevrouw dr. A. Verschoor / dr. A. Verschoor

Bronnen

Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 11 december 2013, nr. 528477, houdende een wijziging van de Regeling andere toevoeging aan wo-graden in verband met het vaststellen van de referentielijst internationale herkenbaarheid titulatuur hoger beroepsonderwijs en het vaststellen van graden met toevoegingen. Geraadpleegd op 8 september 2016 via https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-35337.html.

Naslagwerken

Titulatuurgids (2016), p. 126-138; Grote Van Dale (2015); Schrijfwijzer (2012), p. 519-520; Vraagbaak Nederlands (2016), p. 65