Vraag

Waarom schrijf je zorgeloos en niet zorgenloos?

Antwoord

Zorgeloos is een afleiding. In afleidingen schrijven we nooit -en als tussenklank, behalve in sommige gevallen voor de achtervoegsels -achtig, -schap en -dom.

Toelichting

In afleidingen schrijven we in de regel geen -en als tussenklank. Voorbeelden: gedachteloos, ideeëloos, klakkeloos, kosteloos, afschuwelijk, magistratelijk, plaatselijk, aannemelijk.

Een uitzondering vormen de achtervoegsels -achtig, -schap en -dom. In afleidingen met deze achtervoegsels passen we de hoofdregel voor de tussenletter -e(n) in samenstellingen toe: we schrijven de tussenklank als -en als het linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat een meervoud heeft op -en, maar geen meervoud op -es.In andere gevallen schrijven we -e. Enkele voorbeelden: basenachtig, lenteachtig, bodeschap, sterrendom.

Bijzonderheid

In de zin Daar was laatst een meisje loos is er sprake van het bijvoeglijk naamwoord loos, dat ‘schalks’ betekent. Ook komt loos voor in loos alarm (= ‘vals alarm’) en in een loze bewering (= ‘een inhoudsloze bewering’). De betekenissen van dit bijvoeglijke loos wijken af van die van het achtervoegsel -loos.

Zie ook

Samenstelling met tussenletters -e- of -en- (Leidraad 8)
Hoofdregel (Leidraad 8.1)
Afleiding zonder tussen-n (Leidraad 9.1)
Tussenklanken in samenstellingen van zelfstandige naamwoorden (algemeen)

Giraffehals / giraffenhals
Groententaart / groentetaart
Ideeënloos / ideeëloos
Ongelofelijk / ongelooflijk
Reuzenkans / reuzekans
Werkeloos / werkloos

Naslagwerken

Woordenlijst (2015)