Vraag

Wat is correct: Ik ben zeker dat ze komen of Ik ben er zeker van dat ze komen?

Antwoord

Beide zinnen zijn correct. Ook mogelijk is Ik weet zeker dat ze komen.

Toelichting

Zeker zijn wordt in principe gecombineerd met een voorzetselvoorwerp, ingeleid door het vaste voorzetsel van.

(1) Ik ben zeker van hun komst.

(2a) Ik ben er zeker van dat ze komen.

In zin 1 is van hun komst het voorzetselvoorwerp. In zin 2 is er … van een voorlopig voorzetselvoorwerp. Dat ze komen is het eigenlijke voorzetselvoorwerp.

Het voorlopig voorzetselvoorwerp kan bij heel wat werkwoorden en werkwoordelijke uitdrukkingen worden weggelaten. Dan blijft alleen het eigenlijke voorzetselvoorwerp over: een bijzin die met het onderschikkend voegwoord dat of om begint.

(2b) Ik ben zeker dat ze komen.

(3a) Menno is er bang voor dat het huwelijk voorbij is.

(3b) Menno is bang dat het huwelijk voorbij is.

(4a) Jennifer is er bang voor om haar baan te verliezen.

(4b) Jennifer is bang om haar baan te verliezen.

(5a) De school zorgt ervoor dat de leerling geen achterstand oploopt.

(5b) De school zorgt dat de leerling geen achterstand oploopt.

In de a-zinnen staat een voorlopig voorzetselvoorwerp; in de b-zinnen is dat weggelaten.

Het verschilt per werkwoord of het weglaten van het voorlopig voorzetselvoorwerp aanvaardbaar is. In de bovenstaande gevallen is het geen probleem. In sommige andere gevallen kan het voorlopig voorzetselvoorwerp niet weggelaten worden.

(6) Wij vertrouwen erop dat we er met elkaar uit zullen komen.

(7) Ik moet er niet aan denken dat de beurskoersen instorten.

Een zin als Ik moet niet denken dat de beurskoersen instorten komt overigens wel voor, maar in een andere betekenis (‘Ik moet er niet van uitgaan dat de beurskoersen instorten’).

Zie ook

Ik betreur (het) dat hij ontslag heeft genomen
Vertrouwen dat / erop vertrouwen dat
Zich bewust zijn dat / zich ervan bewust zijn dat
Zorgen dat / ervoor zorgen dat

Naslagwerken

ANS (1997), p. 1178 of online via de E-ANS online via de E-ANS