Vraag

Kan uniek in de  vergrotende en overtreffende trap gebruikt worden, bijvoorbeeld in een unieker uitzicht of de uniekste locaties?

Antwoord

Als uniek betekent ‘enig in zijn soort, niet vaker voorkomend’, is geen vergrotende trap of overtreffende trap mogelijk. Unieker, uniekst en meest uniek kunnen wel gebruikt worden als uniek de betekenis ‘uitmuntend, voortreffelijk’ of ‘uitzonderlijk, bijzonder’ heeft.

Toelichting

De oorspronkelijke betekenis van het bijvoeglijk naamwoord uniek is ‘waarvan geen tweede exemplaar bestaat, enig’: een uniek exemplaar, een unieke gelegenheid.

(1) Ik heb een uniek exemplaar van zijn boek in mijn bezit.

(2) Dit was uitdrukkelijk een unieke, eenmalige kans op een akkoord.

Bij uniek in deze eerste betekenis zijn geen gradaties aan te brengen. Er is sprake van een absoluut begrip: iets of iemand is uniek of niet.

Daarnaast heeft uniek de (afgezwakte) betekenissen ‘voortreffelijk, uitmuntend, onvergetelijk’ en ‘uitzonderlijk, bijzonder’.

(3a) Vanuit ons vakantiehuisje hadden we een uniek uitzicht.

(4a) Haar vioolspel was uniek.

Als uniek die betekenis heeft, kunnen er gradaties in worden aangebracht en zijn de vergrotende en overtreffende trap mogelijk.

(3b) Vanuit ons nieuwe vakantiehuisje hadden we een nog unieker uitzicht.

(4b) Haar vioolspel was het meest uniek van iedereen.

Zie ook

Meer favoriet, meest favoriet / favoriet
Zo optimaal mogelijk / optimaal / zo goed mogelijk

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Woordenlijst (2015); Stijlboek Volkskrant (2006); ANS (1997), p. 385-386, of online via de E-ANS online via de E-ANS