Vraag

Wat is correct: zo veel in twee woorden of zoveel in één woord?

Antwoord

Beide spellingen zijn mogelijk. Meestal wordt zoveel in één woord geschreven, maar vaak is daarnaast de schrijfwijze zo veel mogelijk, namelijk als de zin ook juist is wanneer zoveel wordt vervangen door ‘veel’ of ‘zo weinig’. Als vervanging door ‘veel’ of ‘zo weinig’ niet mogelijk is, is alleen de spelling zoveel correct.

Toelichting

Het woord zoveel kan als onbepaald telwoord of bijwoord van graad de mate uitdrukken waarin iets het geval is. In die gevallen is zoveel vervangbaar door ‘veel’ of door het tegengestelde ‘zo weinig’. Vaak wordt zoveel dan aaneengeschreven (zie de onderstaande voorbeelden), maar de schrijfwijze in twee woorden (zo veel) is ook correct.

(1) Het zou zoveel leuker zijn als jij er ook bij kon zijn.

(2a) Er is nog zoveel meer in het leven dan geld en goed.

(3) Als je zwanger bent, hoef je niet twee keer zoveel te gaan eten.

(4a) Er hebben nog nooit zoveel vrouwen bij het leger gewerkt als nu.

(5a) De fotograaf brengt voor zijn foto’s zoveel mogelijk roodharigen samen.

(6) Er is de hele nacht gewerkt om zoveel mogelijk op te ruimen.

(7a) Hij had zoveel gedronken dat hij niet meer op zijn benen kon staan.

(8a) Ik wil wel mee gaan fietsen, maar ik moet nog zoveel andere dingen doen.

(9a) De Olympische Spelen leveren zoveel plezier, verbroedering en inspiratie op.

(10a) Ik geef niet zoveel om merkkleding.

(11a) Het heeft niet zoveel te betekenen.

In alle bovenstaande gevallen is de schrijfwijze zo veel dus ook juist. Zeker als zo met een sterke klemtoon wordt uitgesproken en zo en veel dus allebei nadruk krijgen, is het gewoon om zo veel in twee woorden te schrijven. Die extra klemtoon kan ook weergegeven worden met een klemtoonteken. Enkele voorbeelden:

(2b) Er is nog zó veel meer in het leven dan geld en goed.

(4b) Er hebben nog nooit zo veel vrouwen bij het leger gewerkt als nu.

(5b) De fotograaf brengt voor zijn foto’s zo veel mogelijk roodharigen samen.

(7b) Hij had zó veel gedronken dat hij niet meer op zijn benen kon staan.

(8b) Ik wil wel mee gaan fietsen, maar ik moet nog zó veel andere dingen doen.

(9b) De Olympische Spelen leveren zo veel genot, verbroedering en inspiratie op!

(10b) Ik geef heus niet zo veel om merkkleding.

(11b) Het heeft echt niet zó veel te betekenen!

Als in een zin met zo veel een parallelle combinatie zoals zo weinig, zo goed enzovoort voorkomt, is het aan te raden zo veel los te schrijven.

(12) Ik probeer zo veel en zo snel mogelijk te leren.

(13) Ze heeft zo flink en zo veel geoefend tijdens de vakantie.

In enkele vaste combinaties is zoveel altijd aan elkaar. Zoveel kan in die gevallen niet vervangen worden door ‘veel’ of door ‘zo weinig’. Het woord heeft dan een eenheidsklemtoon.

(14) Een gulle lach wil zoveel zeggen als: ik ben blij je te zien. (‘zoiets’, ‘(ongeveer) hetzelfde’)

(15) De erfgoedcollectie telt inmiddels meer dan 9000 voorwerpen en nog eens zoveel foto’s en documenten. (‘(ongeveer) evenveel’)

(16) Hij is me nog twaalf euro zoveel schuldig. (‘(en) nog wat’)

(17) Hij werd geboren in het jaar negentienhonderd en zoveel. (‘(en) nog wat’)

(18) Lukt het, zoveel te beter, lukt het niet … ook goed! (‘des te’)

In het voegwoord voor zoveel, dat ‘voor zover’ betekent, schrijven we zoveel ook altijd aan elkaar.

(19) Voor zoveel ik weet, komt hij niet.

Bijzonderheid

Zo veel wordt altijd los geschreven als zo en veel niet bij hetzelfde zinsdeel horen. Zo betekent dan ‘op die manier’ en veel is een onbepaald telwoord.

(23) De politie voert een lik-op-stukbeleid; ze kan zo veel overlast in de kiem smoren.

(24) Tijdens de bootcamp worden uitputtende trainingen gecombineerd met uitgekiende voeding, omdat de deelnemers zo veel sneller een fit en strak lijf krijgen.

Zie ook

Andere betekenis – anders geschreven (Leidraad 6.10)

Al weer / alweer
Allang / al lang
Allesbehalve / alles behalve
Als ook / alsook
Evengoed / even goed
Hoelang / hoe lang
Hoever / hoe ver
Nietwaar / niet waar
Te kort / tekort, te veel / teveel, te goed / tegoed
Ten slotte / tenslotte, ten minste / tenminste, ten einde / teneinde
Weleens / wel eens
Zojuist / zo juist, zomaar / zo maar
Zolang / zo lang
Zo veel als mogelijk / zo veel mogelijk
Zover / zo ver
Zomin / zo min

Naslagwerken

Woordenlijst (2015)