Vraag

Wat is de correcte vorm: naïviteit of naïveteit

Antwoord

Beide vormen zijn correct.

Toelichting

Met het achtervoegsel -iteit kunnen zelfstandige naamwoorden worden afgeleid van bijvoeglijke naamwoorden van vreemde herkomst, in het bijzonder die welke aan het Frans zijn ontleend. De afleidingen hebben de abstracte betekenis ‘het (bijvoeglijk naamwoord) zijn’, bijvoorbeeld: intiem – intimiteit, mobiel – mobiliteit, subtiel – subtiliteit, uniform – uniformiteit. De klemtoon ligt altijd op het achtervoegsel. Zo is van het bijvoeglijk naamwoord naïef op regelmatige wijze een afleiding gevormd: naïviteit.

Daarnaast komt ook de vorm naïveteit voor. Deze woordvorm is in zoverre een uitzondering dat het achtervoegsel niet -iteit is, maar -eteit. Het woord is dan ook in deze vorm niet in het Nederlands afgeleid van naïef, maar rechtstreeks aan het Frans ontleend (naiveté), waarbij het achtervoegsel wel is aangepast (-té > -teit). Doordat de klemtoon op de laatste lettergreep valt, wordt dit woord uitgesproken als [naaiev∂teit] of ook wel als [naaievieteit].

In de woordenboeken van Van Dale, Wolters-Koenen en de Nieuwe Spellinggids is de vorm naïveteit niet opgenomen. In de overige geraadpleegde naslagwerken worden beide vormen naast elkaar gegeven. Alleen in het WNT wordt bij naïviteit opgemerkt dat deze vorm ‘minder nauwkeurig’ is dan naïveteit.

Zie ook

Nerveusiteit / nervositeit

Naslagwerken

ANS: Uitheemse achtervoegsels: -iteit; Grote Van Dale (2005) ;Kramers (1996); Nieuwe Spellinggids (1997); Prisma Stijlboek (1993), p. 179; Spellingwijzer Onze Taal (1998); Taalwijzer (1998), p. 223; Van Dale Hedendaags Nederlands (1996); Verschueren (1996); Wolters-Koenen (1996); WNT; Woordenlijst (2005)