Vraag

Is het een luxe woonkeuken of een luxueuze woonkeuken?

Antwoord

Beide zijn correct. Luxe kan gebruikt worden als bijvoeglijk naamwoord en is dan een synoniem van luxueus.

Toelichting

Luxe kan in het Nederlands als een zelfstandig naamwoord (zie (1)) of als bijvoeglijk naamwoord (zie (2)) gebruikt worden. Het bijvoeglijk naamwoord luxe kan ook de functie van bijwoord (zie (3)) hebben.

(1) Onze grootouders zijn veel minder luxe gewend dan wij.

(2) In ons luxe hondenhotel vindt u de perfecte opvang voor uw hond tijdens uw vakantie.

(3) Ik heb zin om eens luxe uit eten te gaan.

Als bijvoeglijk naamwoord is luxe een synoniem van luxueus. Het gebruik van luxe als bijvoeglijk naamwoord komt vaker in Nederland dan in België voor.

(4) Surf naar onze site voor luxe vakantiehuizen in heel Frankrijk.

(5) Voor zijn tv-optreden ging hij eerst uitgebreid shoppen bij een luxueuze herenkledingwinkel.

De vergrotende en overtreffende trap van luxe zijn luxer en meest luxe. Die vormen zijn weinig gebruikelijk in België.

(6) Dit is echt de meest luxe hotelkamer die ik ooit gezien heb.

Bijzonderheid

De combinatie van luxe en een zelfstandig naamwoord wordt in de praktijk vaak als een samenstelling opgevat, wat blijkt uit het aan elkaar schrijven of het gebruik van een koppelteken. Enkele voorbeelden: luxehotel, luxeappartement, luxeartikel, luxeauto, luxebroodje, luxe-editie, luxegoederen, luxehut, luxe-industrie, luxeleven, luxeprobleem.

Deze samenstellingen hebben één hoofdklemtoon, op luxe. Als luxe als bijvoeglijk naamwoord los voor het volgende woord staat, hebben beide woorden een klemtoon.

Zie ook

Lux(e) hotel (uitspraak)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Taalwijzer (2000), p. 206; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)