Vraag

Is kuisen in de betekenis van ‘schoonmaken’ correct?

Antwoord

Nee, in die betekenis is het geen standaardtaal. Standaardtaal is schoonmaken.

Toelichting

Het werkwoord kuisen wordt in de standaardtaal gebruikt in een figuurlijke betekenis, als synoniem van censureren, zuiveren van ongepaste taal of stijl.

(1) In Amerika spelen ze alleen de gekuiste versie van de film.

Kuisen wordt in de spreektaal in België vrij frequent gebruikt als synoniem van schoonmaken. Veel mensen aanvaarden kuisen niet, zeker niet in de schrijftaal.

(2) Je moet dringend eens je kamer kuisen. (in België, geen standaardtaal)

(3) Mevrouw Janine riep dat Rosette als straf al het koper moest kuisen. (in België, geen standaardtaal)

Als het gaat om het verwijderen van vuil, zijn in de standaardtaal – afhankelijk van de context – schoonmaken, reinigen, poetsen, schrobben, wassen, zuiveren, opvegen, wegvegen, opblinken, zemen en lappen gangbaar.

(4) Elke week wordt het huis schoongemaakt.

(5) Ramen zemen (of: lappen) haat ik.

(6) Je hebt je schoenen niet gepoetst.

(7) De soldaten reinigden zorgvuldig hun geweer.

(8) Die vrouw is alweer de stoep aan het schrobben.

(9) Wil je de spatten zorgvuldig wegvegen?

Zie ook

Droogkuis / nieuwkuis / stomerij
Kuisvrouw / poetsvrouw / werkster / schoonmaakster / schoonmaker / poetshulp / schoonmaakhulp
Proper / schoon

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 135; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 148; Taalwijzer (1998), p. 191, 291; Stijlboek VRT (2003), p. 142; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)