Vraag

Zijn zinnen als Ik weet niet hoe of hij heet en Ik weet niet hoe dat hij heet correct?

Antwoord

Nee. Het gebruik van of en dat na vraagwoorden als hoe, wie, wat en dergelijke is geen standaardtaal.

Toelichting

Vraagwoorden die bijzinnen inleiden, zoals het vragende bijwoord hoe of de vragende voornaamwoorden wie en wat, worden in regionaal informeel taalgebruik wel gevolgd door het voegwoord of of door het voegwoord dat. In Nederland (met name in Holland) wordt of toegevoegd, in België en de provincie Noord-Brabant dat.

(1a) Ik weet niet hoe hij heet.

(1b) Ik weet niet hoe of hij heet. (informeel, geen standaardtaal)

(1c) Ik weet niet hoe dat hij heet. (informeel, geen standaardtaal)

(2a) We vragen ons af wat hij doet.

(2b) We vragen ons af wat of hij doet. (informeel, geen standaardtaal)

(2c) We vragen ons af wat dat hij doet. (informeel, geen standaardtaal)

(3a) Het is de vraag wie het gedaan heeft.

(3b) Het is de vraag wie of het gedaan heeft. (informeel, geen standaardtaal)

(3c) Het is de vraag wie dat het gedaan heeft. (informeel, geen standaardtaal)

(4a) Hij vertelde waarom hij het wilde doen.

(4b) Hij vertelde waarom of hij het wilde doen. (informeel, geen standaardtaal)

(4c) Hij vertelde waarom dat hij het wilde doen. (informeel, geen standaardtaal)

Soms worden zelfs beide voegwoorden aan het vraagwoord toegevoegd, maar dan altijd in de volgorde of dat.

(1d) Ik weet niet hoe of dat hij heet. (informeel, geen standaardtaal)

(2d) We vragen ons af wat of dat hij doet. (informeel, geen standaardtaal)

(3d) Het is de vraag wie of dat het gedaan heeft. (informeel, geen standaardtaal)

(4d) Hij vertelde waarom of dat hij het wilde doen. (informeel, geen standaardtaal)

De combinatie van vraagwoord en voegwoord wordt algemeen beschouwd als onverzorgd taalgebruik. Dat geldt in het bijzonder voor de dubbele toevoeging of dat.

Zie ook

Als / dat (Het bruidspaar vindt het leuk – de kinderen komen)
Dat / of (Hij wist niet – het water diep was)
Dat / of / als (Het maakt niets uit – het regent)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); ANS (1997), p. 319 of online via de E-ANS online via de E-ANS; p. 458 of online online