Vraag

Is het een model op ware grote of een model op ware grootte?

Antwoord

Correct is: een model op ware grootte. Grootte is een zelfstandig naamwoord, grote is een bijvoeglijk naamwoord (het grote model).

Toelichting

Met het achtervoegsel -te kunnen abstracte zelfstandige naamwoorden worden afgeleid van sommige bijvoeglijke naamwoorden. Voorbeelden: breedte, diepte, dikte, hoogte. Zo is grootte (‘omvang’, ‘afmeting’) afgeleid van het bijvoeglijk naamwoord groot. De vorm grote komt uitsluitend voor als verbogen vorm van het bijvoeglijk naamwoord, bijvoorbeeld in een zelfstandignaamwoordgroep als het grote schip.

Bijzonderheid

De oorspronkelijke vorm van het achtervoegsel is -(e)de; deze vorm is bewaard gebleven in liefde. Bij de volgende twee woorden is er bij de afleiding met -te klinkerverandering opgetreden: hitte (van heet) en lengte (van lang).

Zie ook

Beginsel van de gelijkvormigheid (Leidraad 1.2)

Gedownloadde / gedownloade bestand
Maassluisse / Maassluise harmonie
Verbreedde / verbrede weg
Verlate / verlaten kinderen

Naslagwerken

Prisma Stijlboek (1993), p. 118; ANS: De achtervoegsels -te en -de; Woordenlijst (2015)