Vraag

Is dubbelen in de betekenis ‘blijven zitten’ correct?

Antwoord

Nee, dubbelen komt in die betekenis weleens voor in België, maar het is geen standaardtaal. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn blijven zitten en een jaar overdoen. Standaardtaal in Nederland is ook doubleren.

Toelichting

Als een leerling niet naar een hogere klas mag overgaan, wordt in de standaardtaal gezegd dat hij moet blijven zitten of een jaar moet overdoen.

(1) Haar moeder vreesde ervoor dat ze zou moeten blijven zitten.

(2) Mijn broertje heeft het tweede leerjaar moeten overdoen.

Standaardtaal in Nederland is in die betekenis ook doubleren.

(3) Een leerling mag geen twee keer dezelfde klas doubleren. [standaardtaal in Nederland]

In België wordt in die betekenis ook weleens dubbelen gebruikt. Dat woord is evenwel geen standaardtaal.

(4) Omdat ze niet genoeg Nederlands kende, heeft ze haar eerste jaar moeten dubbelen. (in België, geen standaardtaal)

Dubbelen is wel standaardtaal in de context van sport en spel. Bij een spelletje bridge kan een speler dubbelen, dat wil zeggen een doublet geven, een bod doen waardoor de winst of het verlies van het door de tegenspeler gedane bod extra punten oplevert. Ook in de tenniswereld is dubbelen bekend, maar dan in de betekenis van ‘een dubbelspel spelen’. Tot slot wordt dubbelen ook gebruikt bij sporten waar met rondes gewerkt wordt, als de ene sporter de andere op een ronde achterstand zet.

(5) De Belgische tennissters Van Roost en Appelmans dubbelden af en toe.

(6) Na vijf ronden waren de meeste renners al gedubbeld.

Bijzonderheid

Ook de afleiding dubbelaar is geen standaardtaal. Zittenblijver is wel gebruikelijk in de standaardtaal.

Zie ook

In (het) dubbel / in tweevoud

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 72; Taalwijzer (1998), p. 77, 109; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)