Vraag

Wat is juist: De meeste klanten zijn tevreden, behalve degene met een verouderd systeem of De meeste klanten zijn tevreden, behalve degenen met een verouderd systeem?

Antwoord

Juist is De meeste klanten zijn tevreden, behalve degenen met een verouderd systeem.

Toelichting

De aanwijzende voornaamwoorden degene en diegene worden gebruikt om naar personen te verwijzen. Deze woorden worden altijd zelfstandig gebruikt. Diegene is wat nadrukkelijker dan degene. Na degene/diegene volgt doorgaans een betrekkelijke bijzin ingeleid door die of een nabepaling met een voorzetsel. Als diegene/degene naar meer dan één persoon verwijst, wordt er een meervouds-n geschreven.

(1) Degene met de mooiste stem wordt de winnaar van ‘The Voice’.

(2) Ik hoop dat degenen die interesse hebben, zich aanmelden.

(3a) Degenen die hun autogordel niet om hadden, kregen een waarschuwing.

(4a) Degenen zonder toegangsbewijs kunnen zich melden bij de balie.

Ook als degenen duidelijk verwijst naar een eerder genoemd zelfstandig naamwoord, wordt er een meervouds-n geschreven.

(3b) Er werden tientallen automobilisten gecontroleerd en degenen die hun gordel niet om hadden, kregen een waarschuwing.

(4b) De meeste deelnemers hebben al een toegangsbewijs; degenen zonder kaartje kunnen zich melden bij de balie.

Dit is anders dan bij onbepaalde voornaamwoorden als sommige(n) en enkele(n), die zowel bijvoeglijk als zelfstandig gebruikt kunnen worden. Bij deze woorden blijft de meervouds-n weg als ze niet-zelfstandig gebruikt worden (een eerdergenoemd woord kan erachter worden ingevuld).

(5) De meeste deelnemers hadden een toegangsbewijs, maar sommige niet.

Zie ook

Beide / beiden (verwijzing naar een mens en een dier)
Beide / beiden (verwijzing naar rechtspersonen)
De eersten de besten / de eerste de besten
De meeste / meesten van de aanwezige leden
Degene (voor zaken)
Diegene
Enige(n), enkele(n)
Enkele / enkelen van hen
Onder andere / onder anderen
Sommige / sommigen van de medewerkers
Van alle Galliërs zijn de Belgen de dapperste / de dappersten

Naslagwerken

ANS (1997), p. 311 of online via de E-ANS online via de E-ANS