Vraag

Waarom moet het zijn de te herziene tekst en niet de te herzien tekst net zoals de te herschrijven tekst?

Antwoord

Herzien behoort tot een beperkte categorie van infinitieven van werkwoorden die bij gebruik als bijvoeglijke bepaling net als een bijvoeglijk naamwoord verbogen worden.

Toelichting

De infinitieven van de werkwoorden die niet op -en eindigen, dus doen, gaan, slaan, staan en zien, evenals afleidingen van en samenstellingen met deze werkwoorden (bijvoorbeeld overdoen, misverstaan, herzien, overzien en voorzien), worden voor zover ze als voorbepaling bij een zelfstandig naamwoord gebruikt kunnen worden (mogelijk is bijvoorbeeld wel de nog te gane weg, maar niet het te ziene programma), verbogen op dezelfde wijze als bijvoeglijke naamwoorden. Ze onderscheiden zich hiermee van de infinitieven die wel op -en uitgaan. Die blijven altijd onverbogen. Vergelijk bijvoorbeeld:

(1a) de te voorziene moeilijkheden

(1b) de te verwachten moeilijkheden

Andere voorbeelden zijn:

(2) niet te overziene consequenties

(3) in nauwelijks mis te verstane bewoordingen

Hetzelfde verschil doet zich voor bij de overeenkomstige voltooide deelwoorden. Vergelijk:

(4a) de herziene tekst

(4b) de herschreven tekst

Zie ook

Verlate / verlaten kinderen

Naslagwerken

ANS (1997), p. 101-102 of online via de E-ANS online via de E-ANS, p. 840-841 of online online