De of het bij Engelse leenwoorden (algemeen)

De of het bij Engelse leenwoorden (algemeen)

1. Inleiding
2. Engelse leenwoorden die de krijgen
3. Engelse leenwoorden die het krijgen
    3.1 vanwege de betekenis
    3.2 vanwege gelijkenis met een Nederlands woord
    3.3 overige het-woorden
4. Engelse leenwoorden met de en het

1. Inleiding Top

Engelse leenwoorden krijgen een Nederlands lidwoord de of het. De meeste Engelse leenwoorden krijgen de, maar er zijn er ook die het lidwoord het krijgen, bijvoorbeeld vanwege de betekenis of de gelijkenis met een Nederlands woord. Soms zijn beide lidwoorden gebruikelijk.

Intuïties over het woordgeslacht van leenwoorden verschillen van persoon tot persoon en er zijn talloze leenwoorden die met zowel de als het voorkomen. Zeker als het leenwoord nog niet lang in het Nederlands in gebruik is, is niet altijd één enkel definitief lidwoord aan te wijzen.

Woordenboeken en -lijsten geven vaak uitsluitsel over welk lidwoord gebruikelijk is in het Nederlands. Voor leenwoorden die (nog) niet zijn opgenomen in de naslagwerken kunnen de tendensen en patronen die in deze tekst beschreven worden, houvast bieden bij het maken van een keuze.

2. Engelse leenwoorden die de krijgen Top

Engelse leenwoorden met het lidwoord de zijn veruit in de meerderheid, zoals dat trouwens voor de hele Nederlandse woordenschat geldt: de afterparty, de boxershort, de buggy, de fitness, de hockeystick, de league, de penalty, de privacy, de show, de string, de tool enzovoort.

3. Engelse leenwoorden die het krijgen Top

3.1 vanwege de betekenis Top

Soms dwingt de betekenis van leenwoorden het lidwoord het af. Zo zijn de namen van talen, van sporten en spelen, van materialen en van abstracte begrippen in het Nederlands over het algemeen onzijdig.

het Aramees het Frans, het Antwerps. Dus ook: het slang, het pidgin, het Welsh, het Gaelic.

het korfbalhet voetbal. Dus ook: het hockeyhet golfhet bridgehet scrabble.

het linnenhet ijzer, het metaal. Dus ook: het denimhet teak, het plastic.

3.2 vanwege de gelijkenis met een Nederlands woord Top

Veel Engelse leenwoorden lenen het lidwoord van een woord dat er in het Nederlands qua vorm sterk op lijkt. Vaak verschillen alleen de klinkers en zijn de medeklinkers gelijk. Leenwoorden met het Engelse work krijgen bijvoorbeeld vaak het lidwoord het omdat work sterk lijkt op werk: het artwork, het teamwork, het patchwork. (Bij samenstellingen gaat het om de gelijkheid van het rechterdeel.)

Andere voorbeelden: het penthouse, vanwege het huis, het sciencepark, vanwege het park en het copyright vanwege het recht, het ANC (African National Congress), vanwege het congres.

Woordgeslacht van afkortingen (algemeen)

3.3 overige het-woorden Top

Verder zijn er Engelse leenwoorden die het krijgen zonder dat ze duidelijk in een van de hierboven beschreven categorieën vallen, bijvoorbeeld: het framehet itemhet panel, het platform, het recitalhet script en het shirt.

4. Engelse leenwoorden met de en het Top

Veel Engelse leenwoorden kennen zowel de de-vorm als de het-vorm. In de loop van de tijd krijgt één lidwoord soms de overhand. Voorbeelden:

de/het account, de/het abstract, de/het agreement, de/het badgede/het clipboard, de/het designde/het displayde/het format, de/het interfacede/het leafletde/het imagede/het issue, de/het missionstatement, de/het notebook, de/het nylon, de/het paper, de/het sample, de/het whiteboard, de/het whitepaper.

Cluster (de / het -)
Modem (de / het -)

 

Zie ook

Barbarismen (anglicismen, gallicismen, germanismen) (algemeen)
De of het bij afkortingen (algemeen)
Het gebruik van leenwoorden (algemeen)
Woordgeslacht (algemeen)

Naslagwerken

Woordenlijst (2015); Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); ANS (1997), p. 149-160 of online via de E-ANSonline via de E-ANS

algemeen,geen_categorie


tao_generiek (K)
40
j



0000
13 October 2020