Vraag

Wat is correct: het is sterker dan mezelf of het is sterker dan ik(zelf)?

Antwoord

Beide constructies zijn correct, maar het is sterker dan mezelf is gebruikelijker dan het is sterker dan ik(zelf). Het is sterker dan mezelf kan beschouwd worden als een vaste combinatie.

Toelichting

Volgens de klassieke grammaticaregel is de constructie het is sterker dan ik of het is sterker dan ikzelf correct. Dan na een vergrotende trap wordt traditioneel als een voegwoord opgevat. Logischerwijs hoort daarbij een persoonlijk voornaamwoord in de onderwerpsvorm. Dat blijkt duidelijk als het voornaamwoord wordt aangevuld tot een hele zin met een werkwoord.

(1a) Hij is sterker dan ik (ben).

Steeds vaker wordt het woord dan in dergelijke zinnen echter opgevat als een voorzetsel, dat dan gecombineerd wordt met de voorwerpsvorm van het persoonlijk voornaamwoord. Dat gebruik is echter nog niet voor iedereen acceptabel. Het is daarom onduidelijk of dan + voorwerpsvorm als correct kan worden beschouwd.

(1b) Hij is sterker dan mij. (status onduidelijk)

Hetzelfde doet zich vermoedelijk voor bij de combinatie het is sterker dan mezelf. Hier is de voorwerpsvorm mezelf wel helemaal aanvaard en zelfs gewoner dan de onderwerpsvorm. Een sluitende verklaring is hier niet voor te geven; het is sterker dan mezelf kan als een vaste combinatie beschouwd worden.

(2) Ik had niet zo boos moeten worden, maar het was sterker dan mezelf.

In combinatie met het is sterker dan … kunnen persoonlijke voornaamwoorden van de eerste, tweede en derde persoon gebruikt worden.

(3) We wilden helemaal niet zo hard rijden, maar het was sterker dan onszelf.

(4) Soms is het sterker dan jezelf, die drang naar een sigaret.

(5) Tom kan er zelf niet veel aan doen, het is sterker dan hemzelf.

(6) Mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette hebben een onbedwingbare drang om bepaalde geluiden te maken, dat is gewoon sterker dan henzelf.

Zie ook

Groter dan mij / ik
Voor zij / hen die …
Zoals hem / hij

Bronnen

Coppen, P.A. (2010). Col: Linguïstisch Miniatuurtje CXXXI: Het is sterker dan mezelf. Geraadpleegd op 28 april 2011 via http://nederl.blogspot.com/2010/05/linguistisch-miniatuurtje-cxxxi-het-is.html.

Naslagwerken

Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 259