Vraag

Wat is correct: Ik zal er voor zorgen of Ik zal ervoor zorgen?

Antwoord

Correct is: Ik zal ervoor zorgen. Ervoor is een voornaamwoordelijk bijwoord. Het kan vervangen worden door voor + een naamwoord (bijvoorbeeld voor de planten).

Toelichting

Het bijwoord er kan samen met een of meer voorzetsels (bijvoorbeeld in, op, aan, bij) en/of de bijwoorden af, heen, mee en toe een voornaamwoordelijk bijwoord vormen. Voorbeelden zijn: erin, erop, eraan, erbij, eruit, erachter, eromheen, ervanaf. In de regel worden de delen van zo’n voornaamwoordelijk bijwoord aaneengeschreven als ze direct op elkaar volgen. Hetzelfde geldt voor combinaties met hier, daar of waar: hierbij, daarmee, waarover, daaromheen enzovoort.

Een voornaamwoordelijk bijwoord kan ook gesplitst worden.

(1a) Ik zal ervoor zorgen.

(1b) Ik zal er zo goed mogelijk voor zorgen.

(2a) Je zult het daarmee moeten doen.

(2b) Je zult het daar helaas mee moeten doen.

Een voornaamwoordelijk bijwoord kan verwijzen naar iets wat eerder genoemd is, of naar een zinsdeel dat nog volgt. Meestal kan een voornaamwoordelijk bijwoord vervangen worden door het oorspronkelijke voorzetsel en een naamwoord.

(3) Ik zal ervoor zorgen als je op reis bent. (ervoor = voor iets, bijvoorbeeld voor je planten)

(4) Hebben we nog tijd voor een drankje? Nee, daarvoor is het te laat. (daarvoor = voor een drankje)

(5) Waarmee wil je hem verrassen? (waarmee = met wat, bijvoorbeeld met welk cadeau)

Ook kan een voornaamwoordelijk bijwoord verwijzen naar een bijzin (een dat-zin of een beknopte bijzin) die verderop in de zin staat. Die bijzin heeft dan dezelfde functie als een naamwoord.

(6) Hoe kunt u ervoor zorgen dat uw kind veilig naar school kan fietsen? (ervoor = voor het veilig naar school fietsen van uw kind)

(7) Hij denkt erover om zijn huis te verkopen. (erover = over het verkopen van zijn huis)

Een beperkte categorie vormen de combinaties met ‘loze’ voornaamwoordelijke bijwoorden. Bij deze combinaties kan het voornaamwoordelijk bijwoord niet vervangen worden, omdat het samen met het werkwoord een eenheid vormt met een specifieke betekenis. Het loze voornaamwoordelijk bijwoord heeft op zichzelf weinig betekenis

Loze voornaamwoordelijke bijwoorden worden ook aaneengeschreven als de delen direct na elkaar staan.

(8a) We komen eraan! (‘we zijn al onderweg’)

(8b) We komen er zo aan!

(9a) De vakantie zit erop. (‘de vakantie is voorbij’)

(9b) De vakantie zit er weer op.

Zie ook

Aaneenschrijven van combinaties met er, daar, hier en waar (algemeen)
Combinaties met er: loze voornaamwoordelijke bijwoorden (algemeen)

Er … op / erop
Er achter aan lopen / erachter aanlopen / erachteraan lopen
Ermee aanmoeten / ermee aan moeten
Ervan doorgaan / er vandoor gaan / ervandoor gaan
Ervanuit gaan / er van uitgaan / er vanuit gaan / ervan uitgaan
Zorgen dat / ervoor zorgen dat

Naslagwerken

ANS (1997), p. 490-503 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Woordenlijst (2015); Grote Van Dale (2015)