Vraag

Is zetel een correct woord voor een zitmeubel voor een of meer personen?

Antwoord

Zetel is standaardtaal in België in de betekenis ‘comfortabel zitmeubel voor een of meer personen, met doorgaans een stoffen of leren bekleding’. Standaardtaal in het hele taalgebied zijn bijvoorbeeld fauteuil (voor één persoon) en zitbank of sofa (voor meerdere personen). In de standaardtaal in Nederland wordt afhankelijk van de betekenis ook stoel of bank gebruikt om zo’n zitmeubel te benoemen.

Stoel en bank worden in het hele taalgebied ook gebruikt voor harde zitmeubels van bijvoorbeeld hout of metaal.

Toelichting

In de standaardtaal in België wordt het woord zetel heel vaak gebruikt voor een comfortabel zitmeubel voor een of meer personen, dat doorgaans een stoffen of leren bekleding heeft. Zo’n zitmeubel kan in de standaardtaal in het hele taalgebied  bijvoorbeeld met de woorden fauteuil (voor één persoon) of zitbank of sofa (voor meerdere personen) worden aangeduid. Deze woorden zijn gebruikelijker in Nederland dan in België.

(1a) Oma zit nog het liefst de hele dag in haar zetel voor het raam. [standaardtaal in België]

(1b) Oma zit nog het liefst de hele dag in haar fauteuil voor het raam.

(2a) Door de hoge rug heeft deze zetel extra zitcomfort. [standaardtaal in België]

(2b) Door de hoge rug heeft deze fauteuil extra zitcomfort.

(3a) In onze winkel vind je zetels voor twee of voor drie personen. [standaardtaal in België]

(3b) In onze winkel vind je zitbanken voor twee of voor drie personen.

(4a) Op vrijdagavond kijk ik graag languit in de zetel naar een spannende film. [standaardtaal in België]

(4b) Op vrijdagavond kijk ik graag languit op de sofa naar een spannende film.

In Nederland worden ook vaak de woorden stoel (voor één persoon) en bank (voor meerdere personen) gebruikt voor een dergelijk zitmeubel. Dat gebruik is standaardtaal in Nederland.

(1c) Oma zit nog het liefst de hele dag in haar stoel voor het raam. [standaardtaal in Nederland]

(4c) Op vrijdagavond kijk ik graag languit op de bank naar een spannende film. [standaardtaal in Nederland]

Zetel wordt in Nederland alleen gebruikt voor het gestoelte of de troon van een koning of koningin.

(5) Tijdens zijn inhuldiging nam de koning plaats op de zetel van zijn overgrootmoeder koningin Wilhelmina.

Stoel en bank worden in het hele taalgebied ook gebruikt voor harde zitmeubels van bijvoorbeeld hout of metaal.

(6) Wij bieden een eiken tafel en vier stoelen te koop aan.

(7) Zodra het meer dan 15 graden is, eet ik mijn lunch op een bank in het park.

In de standaardtaal in België wordt zetel ook geregeld gebruikt voor een zitplaats in een voertuig (vooral auto en vliegtuig). Standaardtaal in het hele taalgebied zijn bijvoorbeeld stoel, autobank, achterbank.

(8a) Ook vliegtuigzetels hebben gordels. [standaardtaal in België]

(8b) Ook vliegtuigstoelen hebben gordels.

(9a) De achterzetel van je auto mag weleens gestofzuigd worden. [standaardtaal in België]

(9b) De achterbank van je auto mag weleens gestofzuigd worden.

(10a) De nieuwe hogesnelheidstrein heeft erg comfortabele zetels. [standaardtaal in België]

(10b) De nieuwe hogesnelheidstrein heeft erg comfortabele stoelen.

Bijzonderheid

Zetel is standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenis ‘plaats waar een instelling of bedrijf gevestigd is’ en ‘lidmaatschap van een volksvertegenwoordiging of bestuursorgaan’. In die laatste betekenis wordt in de standaardtaal in België ook zitje gebruikt. Zitje is informeler dan zetel.

(11) Het bedrijf heeft zijn hoofdzetel sinds kort in België.

(12) Hoeveel zetels heeft die partij in het parlement?

(13) Bij de vorige verkiezingen behaalde de partij sp.a vier zitjes meer. [standaardtaal in België]

Zie ook

Living / zitkamer / huiskamer / woonkamer
Salon / woonkamer / zitkamer
Zetelen / zitting hebben

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 326; Correct Taalgebruik (2006), p. 319; Taalwijzer (2000), p. 387; Stijlboek VRT (2003), p. 276; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003); Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)