Vraag

Is vragen dat correct in een zin als Wij vragen dat u op tijd komt?

Antwoord

Vragen dat is in de betekenis ‘eisen dat’, ‘willen dat’ standaardtaal in België. In de standaardtaal in het hele taalgebied kan in de bovenstaande zin bijvoorbeeld eisen dat of (graag) willen dat gebruikt worden.

Toelichting

Vragen, in de betekenis van ‘verlangen’, ‘verzoeken’, ‘eisen’ wordt meestal gecombineerd met een beknopte bijzin (al dan niet ingeleid door om) of met (om +) een zelfstandignaamwoordgroep. De constructie is dan: vragen (aan iemand) (om) + beknopte bijzin (1a of 1b) of vragen (om) + zelfstandignaamwoordgroep (1c).

(1a) Frankrijk en Polen vragen om de filmregisseur vrij te laten.

(1b) Frankrijk en Polen vragen Zwitserland de filmregisseur vrij te laten.

(1c) Frankrijk en Polen vragen (om) de vrijlating van de filmregisseur.

In België wordt vragen in deze betekenis ook vaak gebruikt in combinatie met een bijzin ingeleid door het voegwoord dat. Die combinatie is standaardtaal in België.

(1d) Frankrijk en Polen vragen dat de filmregisseur wordt vrijgelaten. [standaardtaal in België]

(2) Beroepsverenigingen vragen dat de overheid iets doet aan de overvallenplaag. [standaardtaal in België]

(3) Ik heb hem gevraagd dat hij de zaak tot de bodem zou uitzoeken. [standaardtaal in België]

In de standaardtaal in het hele taalgebied kan afhankelijk van de context en de bedoelde betekenis bijvoorbeeld eisen dat, willen dat, verzoeken dat, verlangen dat gebruikt worden.

(4) De vakbonden eisen dat de directie haar beslissing herziet.

(5) De vakbonden willen dat de directie haar beslissing herziet.

Vragen + een bijzin met dat wordt ook in Nederland gebruikt, maar bijna altijd in combinatie met van iemand (of iets); dit betekent dan hetzelfde als van iemand verlangen of van iemand verwachten. De combinatie van iemand vragen + bijzin ingeleid door dat is standaardtaal in het hele taalgebied.

(6) We kunnen toch moeilijk van onze ouders vragen dat ze al hun vrije tijd aan de verbouwing van ons huis besteden.

(7) De directie kan niet van alle leerkrachten vragen dat ze problemen op tijd melden.

Zie ook

Verzoeken (iemand – te (willen) betalen)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 311; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007)