Vraag

Mag je in het begin van een tekst verwijzen naar de titel?

Antwoord

Neen.

Toelichting

Een titel maakt eigenlijk geen deel uit van de tekst zelf, maar wordt er als het ware later boven geplaatst om voor de lezer duidelijk te maken waar de tekst over gaat en om hem te stimuleren de tekst te gaan lezen.

Onjuist is dus het volgende:

(1a)

Wordt de euro een succes?

Deze vraag houdt niet alleen de financieel specialisten in Frankfurt bezig, ook voor de gewone burgers van Europa is dit een zeer belangrijke kwestie. Met name de bewoners van landen met een vanouds sterke munt die nooit devalueerde, zoals Duitsland en Nederland, maken zich zorgen over de waardevastheid van de nieuwe, gemeenschappelijke munt.

Wel juist is het volgende begin:

(1b)

Wordt de euro een succes?

De vraag of de euro een succes zal blijken te zijn houdt niet alleen de financieel specialisten in Frankfurt bezig, ook (…).

De tekst moet dus altijd begrijpelijk zijn zonder dat men de titel kent. In het eerste voorbeeld is dat niet het geval, in het tweede wel.

Bijzonderheid

Ook naar bepaalde andere buitentekstuele elementen mag men niet zonder meer verwijzen. Zo is het bijvoorbeeld ongewoon een tekst te beginnen met vandaag of nu. Noodzakelijk is dan dat van tevoren al duidelijk is gemaakt wanneer een tekst geschreven is. Slechts in dagbladen kom je dergelijke verwijzingen wel tegen (bijvoorbeeld: de weersverwachting voor vandaag: …), omdat de datum van uitgave duidelijk is en omdat de krant gewoonlijk ook op diezelfde datum gelezen wordt. Vrijwel geen enkel ander teksttype voldoet aan beide voorwaarden.

Een tekst zal ook vrijwel nooit beginnen met hier. Meestal zal het begrip ‘hier’ worden gespecificeerd:

“Hier in Zwitserland heeft men zijn buik vol van allerlei Russische maffiosi die hun geld parkeren op Zwitserse banken.”

Dat gebruik van hier is alleen maar geoorloofd als die betreffende tekst slechts op één plaats gelezen wordt. Bijvoorbeeld op een bordje waarop staat:

“Hier begint de rookvrije zone.”