Vraag

Is vandaar correct in de volgende zin: Ze waren eerst in Californië en reisden vandaar naar Nevada?

Antwoord

Ja, vandaar is standaardtaal in de betekenis ‘daarvandaan’. Het wordt in deze betekenis vaker in België dan in Nederland gebruikt.

Toelichting

Vandaar (ook geschreven als van daar), vanhier (of: van hier) en vanwaar (of: van waar) zijn standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenissen ‘van die plek’, ‘van deze plek’ en ‘van welke plek’. In Nederland worden van hier en van daar vooral gecombineerd in een zin met naar (bijvoorbeeld van hier naar …). In België zijn ze gemakkelijker los te gebruiken.

(1a) Vandaar is het nog een uur rijden tot Veurne.

(2a) Ze gaan vaak terug naar Ethiopië, want hun adoptiedochter komt van daar.

(3a) Zuid-Beveland lijkt wel de fruitschuur van Nederland; ruim 75% van de zwartebessenoogst komt van hier.

(4a) Van waar komt dat lawaai?

(5a) We beklommen een heuvel vanwaar we een mooi uitzicht hadden over de omgeving.

Als synoniem van de combinaties met van kan meestal een voornaamwoordelijk bijwoord gebruikt worden: daarvandaan, hiervandaan en waarvandaan. Die vormen kunnen ook gesplitst worden door een ander zinsdeel: daar … vandaan enzovoort. Een omschrijving als van/vanaf die plek, van/vanaf welke plaats enzovoort is ook altijd mogelijk.

(1b) Vanaf die plek is het nog een uur lopen.

(2b) Ze gaan vaak terug naar Ethiopië, want daar komt hun adoptiedochter vandaan.

(3b) Ruim 75% van de Nederlandse zwartebessenoogst komt hiervandaan.

(4b) Waar komt dat lawaai vandaan?

(5b) We beklommen een heuvel; vanaf die plek hadden we een mooi uitzicht over de omgeving.

Bijzonderheid

Vandaar kan ook gebruikt worden in de betekenis ‘om die reden, daarom’ en vanwaar in de betekenis ‘om welke reden, waarom’. In dezebetekenissen is alleen de schrijfwijze als één woord correct.

(6) Ik had die nacht slecht geslapen, vandaar dat ik zo prikkelbaar was.

(7) Vanwaar die nieuwsgierigheid?

Zie ook

Langs daar / daarlangs
Naar daar / daarnaartoe / daarheen
Vanwaaruit / van waaruit
Waar … naar toe / waar … naartoe

Naslagwerken

ANS (1997), p. 499-500 of online via de E-ANS online via de E-ANS   ; Grote Van Dale (2015) ; Van Dale Hedendaags Nederlands (2008) ; Koenen (2006) ; Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 289 ; Correct Taalgebruik (2006), p. 273 ; Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)