Vraag

Wat is correct: Het is nu tien na drie of Het is nu tien over drie?

Antwoord

Tien over drie is standaardtaal in het hele taalgebied. Het is onduidelijk of tien na drie tot de standaardtaal in België gerekend kan worden.

Toelichting

Het voorzetsel over wordt in de standaardtaal gebruikt om een precieze kloktijd aan te geven: tien over drie, kwart over vier, twee minuten over halfzes.

(1a) Het is tien over drie.

(2a) De trein vertrekt om kwart over vier.

In België wordt in dergelijke gevallen vaak na gebruikt. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die het gebruik van na in zulke tijdsaanduidingen afkeurt. Het is daarom vooralsnog niet duidelijk of combinaties als tien na drie tot de standaardtaal in België gerekend kunnen worden.

(1b) Het is tien na drie. (in België, status onduidelijk)

(2b) De trein vertrekt om kwart na vier. (in België, status onduidelijk)

Bij de meeste andere tijdsaanduidingen is na het gewone voorzetsel. Na kan zowel een tijdstip (in 1254 na Christus, 25 minuten na zonsondergang enzovoort) als een tijdsperiode weergeven (na de middagpauze, na januari, na 1998, na de middeleeuwen enzovoort).

Over wordt soms ook gebruikt wanneer er geen sprake is van het weergeven van de exacte kloktijd. Na is in dit geval ook mogelijk.

(3) Het is al over / na twaalven.

Zie ook

Voorzetsels (algemeen)

8h30 / 8u.30 / 8.30 u. / 8.30 uur
Kloktijden: acht uur zeventien / zeventien over acht / dertien voor halfnegen
Om welk uur / om hoe laat / hoe laat

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 175; Correct Taalgebruik (2006), p. 164; Taalwijzer (2000), p. 251; Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Typisch Vlaams (2015)