Vraag

Wat is de correcte uitdrukking in de volgende zin: Door de bank (genomen) vergaderen ze efficiënt of Door de band (genomen) vergaderen ze efficiënt?

Antwoord

Zowel door de band (genomen) als door de bank (genomen) is correct. In Nederland wordt vrijwel alleen door de bank (genomen) gebruikt.

Toelichting

Door de bank (genomen) en door de band (genomen) hebben allebei de betekenis ‘gemiddeld, gewoonlijk, doorgaans’. Deze uitdrukkingen komen allebei zowel met als zonder genomen voor. Al deze varianten zijn correct, maar in Nederland is de uitdrukking door de bank (genomen) veruit het gebruikelijkst.

(1a) Tienkampers moeten door de bank genomen meer trainen dan andere atleten.

(2a) Zijn mensen zonder kinderen door de bank gelukkiger dan mensen met kinderen?

(3) Daders van een passionele moord recidiveren door de band genomen niet of zelden.

(4) Door de band is de prijs van landbouwgrondstoffen goed voor 20 procent van de eindprijs van voeding in de winkel.

Veel taalgebruikers zijn niet erg vertrouwd met deze uitdrukkingen en gebruiken eerder een woord als gemiddeld, gewoonlijk, doorgaans.

(1b) Tienkampers moeten gemiddeld meer trainen dan andere atleten.

(2b) Zijn mensen zonder kinderen doorgaans gelukkiger dan mensen met kinderen?

Bijzonderheid

De uitdrukkingen door de band genomen en door de bank genomen lijken erg op elkaar, maar ze hebben vermoedelijk een andere oorsprong: in door de bank genomen zou bank verwijzen naar de vis- of vleesbanken in vis- of vleeshallen, waar uiteenlopende prijzen golden. In door de band genomen zou band verwijzen naar de band die de gemiddelde hoeveelheid rijshout samenhoudt.

Zie ook

Algemeen (in / over het -)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Taalwijzer (2000), p. 53; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)