Vraag

Is er een verschil tussen in het algemeen en over het algemeen?

Antwoord

De betekenis van in het algemeen wordt traditioneel omschreven als: ‘in algemene zin, niet in bijzonderheden’. Over het algemeen betekent: ‘doorgaans, meestal, in de meeste gevallen’. In de praktijk wordt in het algemeen ook gebruikt in de betekenis ‘doorgaans, meestal’ en over het algemeen in de betekenis ‘in algemene zin’. Daar is geen bezwaar tegen.

Toelichting

Traditioneel werd een betekenisonderscheid gemaakt tussen in het algemeen en over het algemeen.

(1) In het algemeen kan men stellen dat deze theorie juist is. (‘afgezien van details’)

(2) In het algemeen kan men zeggen dat het einde van de Koude Oorlog voor de mensheid een opluchting betekent. (‘in algemene zin’)

(3) Mensen met een eigen huis zijn over het algemeen tevreden met hun woning. (‘doorgaans’)

(4) Over het algemeen waren de deelnemers tot nog toe mannen. (‘meestal’)

Het onderscheid is vrij subtiel en wordt in de praktijk niet strikt toegepast: zowel in het algemeen als over het algemeen is gebruikelijk en correct in de twee betekenissen.

(5) Vegetariërs zijn in het algemeen / over het algemeen gezonde mensen. (‘doorgaans, meestal’)

(6) We doen weleens gek, maar in het algemeen / over het algemeen wordt hier serieus werk geleverd. (‘doorgaans, meestal’)

(7) In het algemeen / over het algemeen geldt dat mensen acht uur slaap nodig hebben om goed te kunnen functioneren. (‘in zijn algemeenheid’)

Zie ook

Door de band (genomen) / door de bank (genomen)
In / op de eerste plaats
Tempo / snelheid (tegen / in / met een -)
Voetlicht (over / voor het -)
Voorwaarden (in / op / onder / tegen deze -)
Vorm (onder / in de – van)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Koenen (2006); Correct Taalgebruik (2006), p. 22; Taalwijzer (2000), p. 40; Stijlboek VRT (2003), p. 25; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)