Vraag

Wat is het juiste woord voor een van de huizen die in een rij aan elkaar gebouwd zijn: rijhuis of rijtjeshuis?

Antwoord

Rijhuis is standaardtaal in België. Rijtjeshuis is standaardtaal in het hele taalgebied, maar het wordt vaker in Nederland dan in België gebruikt en in een net iets andere betekenis.

Bij Nederlandse rijtjeshuizen gaat het meestal om identieke huizen in een rij. Een rijhuis of rijtjeshuis in België kan totaal verschillend zijn van de aanpalende huizen wat de architectuur en het grondplan betreft.

Toelichting

Een woonhuis dat aan andere huizen in een rij gebouwd is, wordt in België meestal een rijhuis of rijwoning genoemd. Deze woorden zijn standaardtaal in België. Aanpalende huizen in een rij zien er in België doorgaans niet identiek uit.

(1a) U vindt deze charmante rijhuizen in een kasseistraatje in het hartje van Brugge. [standaardtaal in België]

(2a) Bij de zoektocht naar een huis is een van de vragen: kies je voor een rijwoning of voor een vrijstaand huis? [standaardtaal in België]

Standaardtaal in het hele taalgebied zijn rijtjeshuis en rijtjeswoning. Deze woorden zijn gebruikelijker in Nederland dan in België en worden in België vaak in een wat andere betekenis gebruikt.

Het concept van rijtjeshuizen is typisch voor veel (naoorlogse) nieuwbouwwijken in Nederland. Rijtjeshuizen hebben in Nederland vaak een identieke gevel, en ze hebben een (bijna) identieke plattegrond en/of ze zijn elkaars spiegelbeeld. In België worden de woorden rijtjeshuis en rijtjeswoning ook wel als synoniem van rijhuis gebruikt (dus voor huizen die er verschillend uitzien).

(1b) U vindt deze charmante rijtjeshuizen in een buitenwijk van Breda.

(2b) Bij de zoektocht naar een huis is een van de vragen: kies je voor een rijtjeswoning of voor een vrijstaand huis?

Bijzonderheid

In de standaardtaal in Nederland is ook tussenwoning gebruikelijk. Vaak is tussenwoning een synoniem van rijtjeswoning/rijtjeshuis, maar dat is niet altijd het geval. Een tussenwoning staat altijd tussen twee andere huizen, een rijtjeswoning/rijtjeshuis kan ook op de hoek van een rij staan.

(3) Een tussenwoning heeft als grote voordeel dat beide zijkanten niet geïsoleerd hoeven te worden.

Zie ook

Kraantjeswater / kraanwater

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 232; Taalwijzer (2000), p. 284; Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Typisch Vlaams (2015)