Vraag

Wat is het verschil tussen procent en procentpunt?

Antwoord

Een procent is een honderdste deel van iets, bijvoorbeeld: drie procent van tweehonderd is zes. Een procent is dus relatief. Een procentpunt is een punt op een procentschaal en is daarmee een absolute grootheid. Bijvoorbeeld: een stijging van vier naar vijf is een stijging van één, of een stijging van 25 procent; een stijging van vier naar vijf procent is een stijging van 25 procent of van één procentpunt.

Toelichting

Een procent is een honderdste deel van een grootheid. Een percentage is een relatieve waarde ten opzichte van een absoluut getal.

(1a) De basisrente is met een kwart (25%) gestegen, van 2% naar 2,50%.
(2a) De staatsschuld, nu 50 procent van het bbp, neemt de komende jaren toe met 10 procent tot 55 procent. (10 procent van 50 procent is 5 procent.)
(3) Twintig procent van onze 1500 leerlingen ontbijt thuis nooit. We stellen daarom voortaan elke dag 300 ontbijtpakketten beschikbaar.

Een procentpunt wordt gebruikt om een absoluut verschil aan te geven tussen percentages in procenten. Het verschil tussen twee procent en drie procent is één procentpunt; het verschil tussen 78 procent en 79 procent is ook één procentpunt.

(1b) De basisrente is met een kwart procentpunt gestegen, van 2% naar 2,25%.
(2b) De staatsschuld, nu 50 procent van het bbp, neemt de komende jaren toe met 5 procentpunt tot 55 procent.

In plaats van het woord procentpunt wordt in de praktijk vaak het woord procent gebruikt, ook in de media. Als dat verwarring kan opleveren, is het beter om het preciezere procentpunt te gebruiken.

(4a) De rente is met een kwart procent gestegen.
(4b) De rente is met een kwart procentpunt gestegen.

Bijzonderheid

In sommige contexten, vooral bij beursindexen, heet een procentpunt juist alleen punt. De index is ooit met het getal 100 begonnen en elke daling of stijging met één punt is dus van oorsprong een daling of stijging met één procentpunt, maar die gedachte is op de achtergrond geraakt.

(4c) De rente is met een kwart punt gestegen.
(5) De Nikkei-index is gisteren 33 punten lager geëindigd.

Zie ook

De dollar noteert …
Een percentage van 25 procent / een percentage van 25
Procent (tien – werkt / werken in deeltijd)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Schrijfwijzer (2005), p. 24; Trouw Schrijfboek (2006), p. 444