Vraag

Wat is de correcte vorm: nerveusiteit of nervositeit?

Antwoord

Correct is nervositeit.

Toelichting

Met het achtervoegsel -iteit kunnen zelfstandige naamwoorden worden afgeleid van bijvoeglijke naamwoorden van vreemde herkomst, in het bijzonder die welke aan het Frans zijn ontleend. De afleidingen hebben de abstracte betekenis ‘het (bijvoeglijk naamwoord) zijn’, bijvoorbeeld: banaal – banaliteit, intiem – intimiteit, mobiel – mobiliteit, subtiel – subtiliteit, uniform – uniformiteit.

In enkele gevallen kan naast de afleiding op -iteit ook een afleiding met het Nederlandse achtervoegsel -heid worden gevormd met (ongeveer) dezelfde betekenis, bijvoorbeeld: normaal – normaliteit/normaalheid.

Bij sommige bijvoeglijke naamwoorden verandert bij afleiding met -iteit de klinker van de laatste lettergreep, bijvoorbeeld: nobel – nobiliteit, seksueel – seksualiteit.

Bij de bijvoeglijke naamwoorden die eindigen op -eus, verandert de tweeklank [eu] in beginsel in de klinker [oo], net als in het Frans; bijvoorbeeld: nerveus – nervositeit (naast nerveusheid en nerveuzigheid, ‘zenuwachtigheid’; Frans nervosité), curieus – curiositeit (naast curieusheid; ‘merkwaardigheid’), monstrueus – monstruositeit (‘monsterachtigheid’, ‘monsterlijkheid’), religieus – religiositeit (naast religieusheid, -godsdienstigheid’). In de praktijk blijft de klinker soms ook wel ongewijzigd, vooral bij nerveusiteit en religieusiteit. We raden aan deze vormen niet te gebruiken.

Zie ook

Miniscuul / minuscuul, minitieus / minutieus

Naslagwerken

Nieuwe Spellinggids (1997); Grote Van Dale (2005); Verschueren (1996); Wolters-Koenen (1996); Kramers (1996); Prisma Stijlboek (1993), p. 181; ANS: Uitheemse achtervoegsels; WNT; Woordenlijst (2015)