Vraag

Is het gebruik van men af te raden?

Antwoord

Het gebruik van men hoeft niet in het algemeen te worden vermeden, maar het is wel raadzaam om dit vage en formele woord niet te veel te gebruiken.

Toelichting

Het voornaamwoord men kan alleen als onderwerp worden gebruikt. In een zin met men wordt de door het gezegde uitgedrukte handeling of werking centraal gesteld. Daarin komt het gebruik van men overeen met de lijdende vorm. Men geeft alleen vaag aan dat die handeling of werking wordt verricht of ondergaan door niet nader genoemde personen.

Het gebruik van men is beperkt tot formeel, meestal geschreven taalgebruik en is bovendien vaag en onpersoonlijk. Om de levendigheid van teksten te bevorderen bevelen verschillende naslagwerken daarom aan het gebruik van men zo veel mogelijk te beperken en in plaats daarvan naargelang van de context te kiezen voor een van de voornaamwoorden je, we of ze, of eventueel voor de lijdende vorm. Ze kan alleen maar gebruikt worden als spreker en hoorder niet mee inbegrepen zijn. Bij het gebruik van je en we zijn spreker en hoorder juist wel inbegrepen.

(1a) Men moet er wel voor oppassen niet dezelfde fout te maken.

(1b) Je moet er wel voor oppassen niet dezelfde fout te maken.

(2a) Men zou zelfs kunnen zeggen dat hij onzin verkoopt.

(2b) We zouden zelfs kunnen zeggen dat hij onzin verkoopt.

(3a) Op de Waddeneilanden zal men niet blij zijn met die beslissing.

(3b) Op de Waddeneilanden zullen ze niet blij zijn met die beslissing.

(4) Tegenwoordig kijkt men daar niet meer van op.

(5) Tegenwoordig wordt daar niet meer van opgekeken.

In bepaalde gevallen is het niet mogelijk of niet wenselijk om degene die verantwoordelijk is voor een bepaalde handeling, te noemen. Aan een onpersoonlijke stijl valt dan niet te ontkomen. Het is dan wel aan te bevelen om voor zo veel mogelijk afwisseling te zorgen. Als men daarbij met mate gebruikmaakt van men, is daar op zich niets op aan te merken.

Bijzonderheid

Vooral in België wordt men ook weleens gebruikt in zinnen als Men vraagt personeel (in plaats van Personeel gevraagd). Dat gebruik is geen standaardtaal.

Zie ook

Naamwoordstijl (algemeen)
Lijdende vorm (passief) (algemeen)
Taal en gender: verwijswoorden voor vrouwen, mannen en non-binaire personen (algemeen)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 155; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 166; ANS (1997), p. 256-258 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Taalboek Nederlands (2003), p. 190; Schrijfwijzer (2002), p. 118; Stijlboek De Standaard (2003), p. 176; Nieuw stijlboek Volkskrant (1997), p. 117