Vraag

Is de volgende zin correct: Na het ongeval was onze sportwagen langs voor beschadigd?

Antwoord

Nee, combinaties als langs voor behoren niet tot de standaardtaal. Standaardtaal is aan de voorkant, van voren of vooraan.

Toelichting

In België worden geregeld combinaties gebruikt van het voorzetsel langs en een bijwoord van plaats: langs voor / achter / boven / onder / binnen / buiten en dergelijke. Die combinaties behoren niet tot de standaardtaal.

(1a) Een 59-jarige automobilist reed zondagavond een 46-jarige fietser langs achter aan. (in België, geen standaardtaal)

(2a) Ons huis lijkt langs voor groter dan het werkelijk is. (in België, geen standaardtaal)

(3a) De ramen waren langs binnen beslagen. (in België, geen standaardtaal)

In de standaardtaal in het hele taalgebied worden combinaties met aan gebruikt: aan de voorkant, aan de bovenkant, aan de achterzijde enzovoort. Ook van voren, vooraan, van achteren, achteraan, vanboven, vanonder, van onderen, vanbinnen en vanbuiten zijn standaardtaal.

(1b) Een 59-jarige automobilist reed zondagavond een 46-jarige fietser van achteren aan.

(2b) Ons huis lijkt aan de voorzijde groter dan het werkelijk is.

(3b) De ramen waren vanbinnen beslagen.

In België worden ook de bijwoorden van voor en vanachter gebruikt respectievelijk in de betekenissen ‘aan de voorkant’ en ‘aan de achterkant’. Ze komen vooral voor in informele spreektaal maar behoren niet tot de standaardtaal. Standaardtalige alternatieven zijn bijvoorbeeld: aan de voorkant / achterkant, van voren / van achteren, voorin / achterin.

(4a) Mijn nieuwe jurk heeft knopjes van voor. (in België, geen standaardtaal)

(4b) Mijn nieuwe jurk heeft knopjes aan de voorkant.

(5a) Wil je naast de bestuurder of vanachter zitten? (in België, geen standaardtaal)

(5b) Wil je naast de bestuurder of achterin zitten?

Zie ook

Langs daar / daarlangs
Langs de ene kant / aan de ene kant / enerzijds
Langs / naast (- iemand zitten)
Langs / via / door het raam
Naar voor / naar voren

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 152; Correct Taalgebruik (2006), p. 138; Stijlboek VRT (2003), p. 145; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003); Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009)