Vraag

Is geraken correct in deze zin: De leerlingen geraakten in paniek?

Antwoord

Ja, maar geraken is alleen standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is in paniek raken.

Toelichting

Geraken wordt veelvuldig gebruikt in België in de betekenis ‘erin slagen ergens te komen’ of ‘in een zekere toestand komen’. Het is als standaardtaal in België te beschouwen.

(1a) Weet iemand hoe je snel hogerop kan geraken? [standaardtaal in België]

(2a) In de winter hebben veel vogels het moeilijk om aan voedsel te geraken. [standaardtaal in België]

(3a) Veel vacatures geraken moeilijk ingevuld. [standaardtaal in België]

(4a) ‘Ik geraak moeilijk in slaap sinds ik niet meer sport’, zei Jean-Marie. [standaardtaal in België]

(5a) Na een echtscheiding geraken wel meer mannen aan lagerwal. [standaardtaal in België]

(6a) Als iemand in het zwembad bewusteloos geraakt, moet je hem onmiddellijk naar de kant brengen. [standaardtaal in België]

(7a) Drie brandweerlieden geraakten gewond bij de brand. [standaardtaal in België]

Om de betekenis ‘ergens, of in een zekere toestand komen’ weer te geven, kunnen we in de standaardtaal in het hele taalgebied onder meer komen, worden of raken gebruiken.

(1b) Weet iemand hoe je snel hogerop kan komen?

(2b) In de winter hebben veel vogels het moeilijk om aan voedsel te komen.

(3b) Veel vacatures worden moeilijk ingevuld.

(4b) ‘Ik val moeilijk in slaap sinds ik niet meer sport’, zei Jean-Marie.

(5b) Na een echtscheiding raken wel meer mannen aan lagerwal.

(6b) Als iemand in het zwembad bewusteloos raakt, moet je hem onmiddellijk naar de kant brengen.

(7b) Drie brandweerlieden raakten gewond bij de brand.

Bijzonderheid

Het voltooid deelwoord van zowel raken als geraken is geraakt. In de voltooide tijden is er dus geen onderscheid tussen raken en geraken.

(8) Toen ze de soldaten aan de grenspost zagen, zijn ze in paniek geraakt.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006) ; Kramers (2000); Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 97; Taalwijzer (1998), p. 275; Stijlboek VRT (2003), p. 97; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003); Het Witte Woordenboek Nederlands (2007)