Vraag

Zijn daarom en daardoor synoniemen?

Antwoord

Nee. Daarom geeft een reden aan; daardoor wijst op een oorzaak. In de praktijk echter wordt daarom voor zowel redenen als oorzaken gebruikt.

Toelichting

Het gebruik van de bijwoorden daarom en daardoor is vergelijkbaar met dat van de voegwoorden omdat en doordat: daarom en omdat zijn redengevend; daardoor en doordat zijn oorzaakaanduidend. Het verschil zit hierin, dat een reden beïnvloed wordt door de menselijke wil, en een oorzaak niet. Vergelijk:

(1) De scholiere kwam te laat omdat ze geen zin had in scheikunde. (reden)

(2) De scholiere had geen zin in scheikunde. Daarom kwam ze te laat. (reden)

(3) De scholiere kwam te laat doordat ze betrokken was bij een ongeluk. (oorzaak)

(4) De scholiere was betrokken bij een ongeluk. Daardoor kwam ze te laat. (oorzaak)

Dit onderscheid wordt echter in het hedendaagse taalgebruik alleen nog strikt in acht genomen bij doordat en daardoor; deze worden uitsluitend voor oorzaken gebruikt. Omdat en daarom gebruiken veel taalgebruikers echter niet alleen meer voor redenen, maar ook voor oorzaken:

(5) De kok was ziek geworden; daarom kon het feest niet doorgaan (oorzaak)

(6) Het feest kon niet doorgaan omdat de kok ziek was geworden (oorzaak)

Zie ook

Omdat / doordat
Opdat / zodat

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Taalbaak 63.1; Handboek Verzorgd Nederlands (1996), p. 233-235; ANS (1997), p. 555-556 of online via de E-ANS online via de E-ANS