Vraag

Is het correct om met zij in het meervoud naar zaken te verwijzen: Je spullen. Zij liggen in de kast?

Antwoord

Nee. In het meervoud kan zij alleen naar personen verwijzen. Naar niet-personen kan alleen worden verwezen met de onbeklemtoonde vorm ze of met het beklemtoonde die.

Toelichting

De ‘volle’ onderwerpsvorm van het persoonlijk voornaamwoord van de derde persoon meervoud zij kan alleen op personen betrekking hebben. Voor de verwijzing naar niet-personen kan alleen de gereduceerde vorm ze worden gebruikt, zowel in gesproken als geschreven taal. Daarnaast is het aanwijzend voornaamwoord die mogelijk:

(1a) Waar zijn m’n spullen? Ze liggen in de kast.

(1b) Waar zijn m’n spullen? Die liggen in de kast.

In geschreven taal staat vaak zij waar in gesproken taal ze wordt gebruikt. Om naar zaken te verwijzen is dat echter niet aan te raden, omdat de uitspraak [zij] die daarmee wordt opgeroepen, erg nadrukkelijk en onnatuurlijk is.

Zie ook

Volle en gereduceerde vormen van persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden (algemeen)

Haar / ze / hem (de kaars, ik heb – uitgeblazen)
Hem / ze / haar (de bibliotheek, hij heeft – geopend)
Hen, hun / ze (verwijzing naar zaken)
Hij / zij / het (Koop groente, want – is gezond)