Vraag

Wordt de v in veertig en vijftig als een [v] of als een [f] uitgesproken?

Antwoord

In de standaarduitspraak klinkt de v van veertig en vijftig als een [f]. In eenenveertig, tweeënvijftig enzovoort klinkt de v als een [v].

Toelichting

De klank [v] wordt stemhebbend genoemd, de klank [f] stemloos. In de standaardtaal in het hele taalgebied wordt de beginklank van veertig en vijftig stemloos uitgesproken. In Nederland komt ook wel de stemhebbende uitspraak voor. Het is onduidelijk of de uitspraak van veertig en vijftig met de beginklank [v] tot de standaardtaal in Nederland behoort.

Dat deze woorden anders worden uitgesproken dan de spelling doet vermoeden, heeft te maken met de herkomst ervan. Bij de tientallen zestig en zeventig klinkt de z als een stemloze [s] doordat er vroeger een t- voor stond. De v van veertig en vijftig is waarschijnlijk stemloos geworden naar analogie van die gevallen.

Bijzonderheid

In vier en vijf komt de beginklank wel overeen met de spelling: in deze woorden klinkt de v stemhebbend.

Zie ook

Zestig, zeventig (uitspraak)

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Uitspraakwoordenboek (2000)