Vraag

Wat is correct: u vergist zich of u vergist u?

Antwoord

Beide varianten zijn correct.

Toelichting

Zich vergissen is een wederkerend werkwoord. In combinatie met het onderwerp u zijn er twee mogelijkheden: u vergist zich en u vergist u.

Oorspronkelijk is u een derde persoon enkelvoud (afgeleid van uwe edelheid), waarmee – net als bij hij of zij – het wederkerend voornaamwoord zich correspondeert. Vergelijk: hij vergist zich, zij vergist zich en u vergist zich. Tegenwoordig wordt u beschouwd als een vorm voor de tweede persoon enkelvoud: de beleefde variant van jij/je. De hiermee corresponderende vorm van het wederkerend voornaamwoord is u. U vergist u is vergelijkbaar met jij/je vergist je.

U vergist zich wordt nog steeds gebruikt naast u vergist u. Er is bij die volgorde geen duidelijke voorkeur voor een van beide vormen.

Als het wederkerend voornaamwoord meteen volgt op het persoonlijk voornaamwoord u, dan kan zich (zin (1a) en (2a)) de voorkeur hebben voor wie een opeenvolging van twee keer u (zin (1b) en (2b)) niet vlot vindt klinken.

(1a) Misschien vergist u zich.

(1b) Misschien vergist u u.

(2a) Vergist u zich niet?

(2b) Vergist u u niet?

Alleen in de gebiedende wijs is u verplicht: Vergis u niet! Hier is zich niet mogelijk.

Zie ook

Hijzelf / hij zelf
Wederkerend of persoonlijk voornaamwoord
Zich / u (u hebt – vergist)
Zichzelf / uzelf

Naslagwerken

ANS (1997), p. 261-263 of online via de E-ANS online via de E-ANS; Schrijfwijzer (2012), p. 245