Vraag

Is hernemen correct?

Antwoord

Ja, hernemen is standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenissen ‘heroveren, terugnemen’, ‘weer spreken na geluisterd te hebben, hervatten’ en ‘opnieuw (aan)nemen, opnieuw krijgen’, evenals in de betekenis ‘opnieuw opvoeren’. In de betekenis ‘weer beginnen’ is hernemen standaardtaal in België.

Toelichting

In de standaardtaal in het hele taalgebied komt hernemen in vier verschillende betekenissen voor.

1. Een eerste – archaïsche – betekenis van hernemen is ‘heroveren, terugnemen’.

(1) De legers hernamen de vesting op de opstandelingen. (= ‘heroverden’)

(2) Wat met de ene hand wordt gegeven, wordt met de andere hernomen. (= ’teruggenomen’)

2. Hernemen kan ook de betekenis ‘hervatten, opnieuw beginnen’ hebben. Ook in deze tweede betekenis behoort hernemen tot het archaïsche taalgebruik.

(3) ‘Wel’, hernam hij, ‘wat ik wou zeggen (…)’. (= ‘hervatte; begon weer te spreken’)

3. Een derde betekenis is ‘opnieuw krijgen, opnieuw (aan)nemen’.

(4) Zijn gelaatstrekken hernamen hun gewone plooi. (= ‘kregen opnieuw; namen opnieuw aan’)

4. Standaardtaal is ten slotte ook hernemen in de betekenis ‘opnieuw opvoeren’. In deze betekenis komt ook wel heropvoeren voor.

(5) Het toneelstuk zal wegens succes vanaf 1 januari worden hernomen. (= ‘opnieuw opgevoerd’)

In de standaardtaal in België komt hernemen ook voor in de betekenis ‘weer beginnen’.

(6) De lessen hernemen op 1 september. (= beginnen weer) [standaardtaal in België]

Het van hernemen afgeleide zelfstandig naamwoord herneming is standaardtaal in het hele taalgebied in de betekenis ‘wederopvoering’, ‘reprise’. Standaardtaal in België is herneming in de betekenissen ‘economisch herstel’, ‘rebound’ (term uit de balsport) en in de betekenis ‘(het begin van) de tweede helft van een sportwedstrijd’.

(7) Het seizoen start half augustus met een herneming van ‘Scènes uit een huwelijk’.

(8) Ondanks de herneming van de textielsector bleef Indonesië lange tijd achterop. [standaardtaal in België]

(9) Wilmots scoorde in de herneming. (‘nadat de bal teruggesprongen was’) [standaardtaal in België]

(10) Na de herneming scoorde Mpenza met het hoofd. [standaardtaal in België]

Zie ook

Herkrijgen, herbeginnen
Herleiden / terugbrengen (tot)
Hervallen
Overnieuw / opnieuw
Terug / opnieuw, nogmaals, (al)weer

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Verschueren (1996); Koenen (2006); Kramers (2000); Correct Taalgebruik (2006), p. 104; Woordenboek correct taalgebruik (2004), p. 114; Taalwijzer (1998), p. 150; Stijlboek VRT (2003), p. 110; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003)