Vraag

Is de zin Hooligans dreigen de wedstrijd te verstoren correct?

Antwoord

Ja, deze zin is correct, maar hij is wel dubbelzinnig. De zin kan betekenen dat de hooligans het dreigement hebben geuit dat ze de wedstrijd zullen verstoren, maar het kan ook betekenen dat ze op het punt staan de wedstrijd te verstoren, anders gezegd een dreiging vormen.

Toelichting

Het werkwoord dreigen heeft twee betekenissen. Eén betekenis is ‘op het punt staan te gebeuren (van iets slechts of vervelends)’, ‘een dreiging vormen’.

(1) De machinist dreigde in slaap te vallen.

(2) Een jonge zeehond zat bij de vangrail en dreigde de weg op te gaan.

In deze twee zinnen betekent dreigen dat er een aanzienlijke kans is dat er iets gebeurt: dat de machinist in slaap valt of dat de zeehond de weg op gaat.

De andere betekenis van dreigen is ‘een dreigement uiten’, ‘iets slechts of vervelends in het vooruitzicht stellen’.

(4) Ze dreigde op te stappen als het bestuur niet op zijn besluit terugkwam.

(5) De politiek dreigt maatregelen te nemen als de sector zelf niets onderneemt.

(6) Omdat de huurders zich niet aan de afspraken houden, dreigt de eigenaar van de winkelpanden het contract op te zeggen.

In de meeste zinnen is wel duidelijk welke betekenis er bedoeld is, maar zonder context erbij zijn in sommige zinnen beide betekenissen mogelijk.

(7a) Hooligans dreigen de wedstrijd te verstoren.

Zin (7a) heeft twee mogelijke betekenissen: ‘hooligans hebben het dreigement geuit dat ze de wedstrijd zullen verstoren’ of ‘de aanwezigheid van hooligans is een gevaar voor het ordelijk verlopen van de wedstrijd’.

Wie die dubbelzinnigheid wil vermijden, kan de zin anders formuleren.

(7b) De wedstrijd dreigt verstoord te worden door hooligans.

(7c) De wedstrijd loopt gevaar verstoord te worden door hooligans.

(7d) Hooligans hebben aangekondigd de wedstrijd te willen verstoren.

(7e) De politie is bang dat de aanwezigheid van hooligans de wedstrijd kan verstoren.

Naslagwerken

Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009); ANS (1997), p. 1042, 1043 of online via de E-ANS online via de E-ANS