Vraag

Zijn deelname en deelneming synoniemen?

Antwoord

Ja, maar niet in alle betekenissen. In de betekenis ‘het deelnemen aan iets, participatie’ zijn deelname en deelneming synoniemen. In de betekenis ‘medeleven, sympathie’ is alleen deelneming mogelijk, zoals in de vaste combinatie zijn deelneming betuigen.

Toelichting

Van werkwoorden met als grondwoord nemen kunnen behalve zelfstandige naamwoorden op -ing ook afleidingen op -name gevormd worden: deelneming/deelname, afneming/afname, opneming/opname. Soms hebben de verschillende vormen een (deels) verschillende betekenis, zoals in het geval van deelname en deelneming.

Deelname en deelneming kunnen allebei gebruikt worden in de betekenis ‘het deelnemen aan iets, participatie’. Deelname is in die betekenis de gewoonste vorm.

(1) Hoeveel landen hebben zich aangemeld voor deelname/deelneming aan de Olympische Spelen?

(2) Zijn deelname/deelneming aan verschillende tv-programma’s heeft die politicus geen windeieren gelegd.

(3) Twee oppositiepartijen werden uitgesloten van deelname/deelneming aan de verkiezingen.

Deelneming wordt, vooral in Nederland, ook gebruikt in de betekenis ‘belang, aandeel of participatie in een bedrijf’.

(4) Heineken kon vorig jaar een eenmalige boekwinst nemen op een deelneming in APB.

In de context van rouwbeklag is alleen deelneming mogelijk.

(5) Na de ramp kwam het koningspaar zijn deelneming betuigen.

(6) Wij danken iedereen voor de vele blijken van deelneming bij het overlijden van onze geliefde vader en grootvader.

Zie ook

Afgeleide zelfstandige naamwoorden op -name en -neming (algemeen)

Aanname
Afneming / afname
Deelnemers van / aan iets

Naslagwerken

ANS: De achtervoegsels -e, -(t)(e)nis, sel, -st,-t, en -te; Grote Van Dale (2005); Van Dale Hedendaags Nederlands (2006); Koenen (2006); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 61; Correct Taalgebruik (2006), p. 165; Het Witte Woordenboek Nederlands (2007); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2009); Vraagbaak Nederlands (2011), p. 141