Vraag

Wat is correct: alzheimer of Alzheimer?

Antwoord

De ziekte alzheimer wordt net als andere ziektenamen met een kleine letter geschreven. Alleen in de woordgroep ziekte van Alzheimer staat een hoofdletter, omdat hier nog letterlijk de naam van de medicus Alzheimer bedoeld is.

Toelichting

Namen van ziekten, aandoeningen en syndromen krijgen kleine letters: mazelen, griep, hooikoorts, rodehond, aids.

Dat geldt ook voor ziektenamen die teruggaan op een eigennaam, bijvoorbeeld de naam van een ontdekker, medicus of plaats: asperger, downsyndroom, alzheimer, tourette, parkinson, stendhalsyndroom, kasparhausersyndroom, ebola, zika, stockholmsyndroom, westnijlvirus, mexicogriep. Ook samenstellingen met zulke ziektenamen krijgen een kleine letter: alzheimerpatiënt, parkinsonmedicijn, zika-epidemie enzovoort. Het gaat hier om soortnamen.

(1) Door prenatale screening neemt het aantal kinderen met het downsyndroom af.

(2) Over alzheimer wordt hoe langer hoe meer bekend.

In woordgroepen als de ziekte van / het syndroom van en de naam van de naamgever wordt de persoonsnaam wel met een hoofdletter geschreven. Er wordt immers nog direct naar de unieke persoon verwezen: het syndroom van Down, de ziekte van Alzheimer, syndroom van Gilles de la Tourette, ziekte van Parkinson, syndroom van Asperger.

Ook in woordgroepen met een aardrijkskundig bijvoeglijk naamwoord (bijvoorbeeld Spaans, Mexicaans) die naar een ziekte verwijzen, blijft de hoofdletter behouden: Spaanse griep, Mexicaanse griep.

Bijzonderheid

Voor de afgekorte namen van ziekten en aandoeningen zijn er geen strikte regels. Zulke afgekorte namen zijn in de praktijk vaak met hoofdletters: ADHD (attention deficit hyperactivity disorder), PTSS (posttraumatisch stresssyndroom), ALS (amyo­tro­fi­sche la­te­ra­le scle­ro­se), MS (multiple sclerose). Sommige sterk ingeburgerde afkortingen worden echter klein geschreven, zeker als ze niet meer letter voor letter maar als een gewoon woord worden uitgesproken: tbc, hiv, soa, aids.

Zie ook

Persoonsnamen (Leidraad 16.2)
Initiaalwoorden en letterwoorden (Leidraad 17.3)

de Chinees / chinees (bij – eten)
Iersesetterpup (hoofdletter?)
Rubensachtig / rubensachtig
Marxisme (hoofdletter?)

Naslagwerken

Woordenlijst (2015); Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008)