Vraag

Wat is correct: Hij werd per ongeluk aanzien als de dader, aanzien voor de dader, aangezien als de dader of aangezien voor de dader?

Antwoord

Aangezien worden voor is standaardtaal in het hele taalgebied. Aanzien worden als, aanzien worden voor en aangezien worden als zijn standaardtaal in België.

Toelichting

Het werkwoord aanzien (‘beschouwen’) kan in de standaardtaal in het hele taalgebied gebruikt worden als scheidbaar samengesteld werkwoord. Het wordt dan uitgesproken met de klemtoon op de eerste lettergreep (aanzien) en heeft de volgende vervoeging: ziet (me) aan, zag (me) aan, heeft (me) aangezien. Het wordt in de standaardtaal gecombineerd met het voorzetsel voor: iemand aanzien voor. Vaak wordt het gebruikt in passieve zinnen: aangezien worden voor.

Aangezien worden voor betekent ‘(ten onrechte) gehouden worden voor’ of ‘beschouwd worden als’. In Nederland suggereert aangezien worden voor meestal dat het ten onrechte gebeurt.

(1a) Anjers worden soms aangezien voor rozen.

(2a) Omdat ze voor een topclub aangezien worden, betalen ze hogere transferkosten.

(3a) Op haar zestigste wil ze vooral niet voor oud aangezien worden.

In België wordt aanzien ook vaak uitgesproken met de klemtoon op de laatste lettergreep (aanzien) en als onscheidbaar samengesteld werkwoord vervoegd: aanziet, aanzag, heeft aanzien. Het wordt meestal gecombineerd met als, maar soms ook met voor: aanzien worden als, aanzien worden voor. Daarnaast wordt aangezien worden in België ook weleens gebruikt met als. Al deze combinaties zijn standaardtaal in België.

(1b) Anjers worden soms aanzien als rozen. [standaardtaal in België]

(2b) Omdat ze voor een topclub aanzien worden, betalen ze hogere transferkosten. [standaardtaal in België]

(3b) Op haar zestigste wil ze vooral niet als oud aangezien worden. [standaardtaal in België]

Synoniemen voor aanzien voor of als zijn in het hele taalgebied houden voor, zien als, beschouwen als.

(1c) Anjers worden soms voor rozen gehouden.

(2c) Omdat ze als een topclub gezien worden, betalen ze hogere transferkosten.

(3c) Op haar zestigste wil ze vooral niet als oud beschouwd worden.

Bijzonderheid

Bij de uitdrukking iemand voor vol aanzien zijn er ook twee mogelijke voltooide deelwoorden (aangezien en aanzien). Als is hier echter uitgesloten.

(4a) Ook minderheidsgroepen wensen voor vol aangezien te worden.

(4b) Ook minderheidsgroepen wensen voor vol aanzien te worden. [standaardtaal in België]

Zie ook

Overhaald / overgehaald (hij heeft me -)
Overleggen: overlegd / overgelegd

Naslagwerken

Grote Van Dale (2015); Van Dale Hedendaags Nederlands (2008); Woordenboek Correct Taalgebruik (2004), p. 5; Correct Taalgebruik (2006), p. 15; Taalwijzer (2000), p. 24; Vlaams-Nederlands woordenboek (2003); Prisma Handwoordenboek Nederlands (2014); Typisch Vlaams (2015)